Yazd?r

DERLEME
REVIEW

Doi: 10.5578/tt.8849
Tuberk Toraks 2015;63(1):42-47

Geli? Tarihi/Received: 29.12.2014 • Kabul Edili? Tarihi/Accepted: 04.01.2015

Fiberoptik bronkoskopide sedasyon: Literat?r?n g?zden ge?irilmesi

?zlem KAR KURT1, Fahrettin TALAY1, Aysel KAR?I2, Zehra YA?AR1, Tuncer TU?1

1 Abant ?zzet Baysal ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, Bolu, T?rkiye

1 Department of Chest Diseases, Faculty of Medicine, Abant Izzet Baysal University, Bolu, Turkey

2 Abant ?zzet Baysal ?niversitesi, ?zzet Baysal E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi, G???s Hastal?klar? Klini?i, Bolu, T?rkiye

2 Clinic of Chest Diseases, Izzet Baysal Training and Research Hospital, Abant Izzet Baysal University, Bolu, Turkey

?ZET

Fiberoptik bronkoskopide sedasyon: literat?r?n g?zden ge?irilmesi

Fiberoptik bronkoskopi (FOB) akci?er hastal?klar?n?n tan? ve tedavisinde ?nemli yeri olan ve klinik pratikte yayg?n olarak kullan?lan bir prosed?rd?r. ?nvaziv bir i?lem olmas? nedeniyle ?ks?r?k, nefes darl???, nazal ve farengeal irritasyona neden olabilmektedir. FOB s?ras?nda ortaya ??kan stres katekolaminlerin sal?n?m?na neden olmakta ve ta?ikardi, vazokonstriksiyon ve kardiyak fonksiyonlar? yetersiz veya bozulmu? hastada miyokardiyal iskemiyle sonu?lanmaktad?r. G?ncel k?lavuzlar komplikasyonlar? azaltmak ve hasta konforunu art?rmak amac?yla sedasyon ?nermektedir. Bu ama?la en s?k kullan?lan sedatifler benzodiazepinler, opiyatlar, propofol ve fospropofol olup, tek veya kombine uygulanabilmektedir. Bronkoskopi ?nitelerinde sedasyon uygulamas? genellikle bronkoskopist taraf?ndan uygulanmaktayken baz? merkezlerde anestezist de dahil olmaktad?r. Bu derlemede FOB'da sedasyon i?in kullan?lan ?e?itli ila?lar?n de?erlendirilmesi ama?lanm??t?r.

Anahtar kelimeler: Fiberoptik bronkoskopi, sedasyon

SUMMARY

Sedation for fiberoptic bronchoscopy: review of the literature

Fiberoptic bronchoscopy (FOB) is a procedure which has an important role in the diagnosis and treatment of lung diseases and is widely used in clinical practice. It is an invasive procedure and can cause cough, shortness of breath, nose and throat irritation. Stress during bronchoscopy can cause release of catecholamines, which maylead to tachycardia, vasoconstriction and possible myocardial ischemia in patients with impaired cardiopulmonary function. Current guidelines for bronchoscopy recommend offering sedation to patients, with the aim of improving patient comfort and reducing complications. For this purpose, the most frequently used sedatives are benzodiazepines, opioids, propofol and fospropofol which are either administered alone or in combination. In this review, we aimed to evaluate various drugs used for sedation during bronchoscopy.

Key words: Fiberoptic bronchoscopy, sedation

Geli? Tarihi/Received: 29.12.2014 • Kabul Edili? Tarihi/Accepted: 04.01.2015

G?R??

?lk kez 1897 y?l?nda Gustav Killian taraf?ndan rijit bronkoskopinin ke?finden sonra 1970'li y?llara kadar rijit bronkoskopi geni? bir kullan?m alan? bulmu?tur. 1966 y?l?nda ShigetoIkeda fiberoptik bronkoskopu ilk uygulayan ki?i olmu?tur ve bu tarihten itibaren hem teknikle hem de sedasyonla ilgili de?i?iklikler olmu?tur. ?lk y?llarda sedasyonun olumsuz etkileri hakk?ndaki endi?eler nedeniyle nadiren uygulanm??t?r. Ancak zamanla, bir?ok merkezde bronkoskopi s?ras?nda sedasyondan yararlan?lm?? ve komplikasyonlar a??s?ndan fark olmad???, hastalar?n bronkoskopiyi daha iyi tolere etti?i ve doktor memnuniyetinin artt??? dikkati ?ekmi?tir (1,2).

Fiberoptik bronkoskopi (FOB)?de sedasyon i?in ?e?itli k?lavuzlar geli?tirilmesine ra?men hen?z net standartlar belirlenememi?tir. Merkezler aras?nda sedasyon uygulan?p uygulanmamas?na, sedasyonun tipine, uygulanan premedikasyon ve topikal anesteziklere g?re farkl?l?klar mevcuttur. ACCP'ye (American College of Chest Physicians) g?re sedasyon kullan?m? hasta memnuniyetini art?rmakta, hastan?n uygulamay? daha iyi tolere edebilmesini sa?lamaktad?r (3). Ayr?ca, sedasyonlu ve sedasyonsuz yap?lan uygulamalar aras?nda komplikasyon a??s?ndan ?ok az bir fark oldu?u vurgulanmaktad?r. BTS (The British Thoracic Society)'de kontrendikasyon olmad??? durumda sedasyonun hastaya bir se?enek olarak ?nerilmesi gerekti?i konusunda ACCP ile ortak g?r?? bildirmektedir (4).

Hasta konforu, i?lem kolayl??? ve komplikasyonlar?n de?erlendirilmesi gibi pek ?ok fakt?r sedasyonun etkinli?ini de?erlendirmek i?in kullan?labilir. 1998 y?l?nda yap?lan bir ?al??mada, FOB ?ncesi de?erlendirilen ki?ilerin %80'i, uygulama ile duyabilece?i a?r? korkusunun sedasyon korkusundan a??r bast??? i?in uygulamay? sedasyon alt?nda yapt?rmay? tercih etmi?lerdir (5). 1991 y?l?nda yap?lan bir ?al??mada rutin sedasyon uygulamas? Kuzey Amerika'da %50.7 iken, son 20 y?lda h?zl? bir y?kseli? g?stermi?tir (6). ?u an Avrupa'da %95'ten fazla bronkoskopide sedasyon uygulanmaktad?r (7).

?o?u merkezde sedasyonu bronkoskopist uygularken, baz? merkezlerde anestezist taraf?ndan uygulanmaktad?r. Genellikle sedasyon i?lemi a??r? sedasyonu ?nlemek i?in y?ksek doz yerine giderek artan dozlarda uygulanmaktad?r. Sedasyon i?in istenen d?zey genellikle hava yolu a??kl???n? koruyabilen, kardiyak fonksiyonlar?n korundu?u ve hastan?n s?zl? uyarana yan?t verebildi?i, ila?lar ile bilin? d?zeyinin deprese edildi?i (bilin?li sedasyon) orta d?zeyde bir sedasyondur. E?er hastada refleks kayb? ile sadece a?r?l? uyarana yan?t varsa bu durumda derin sedasyon sa?lanm?? olur ve solunum fonksiyonu ve hava yolu a??kl??? kontrol? bozulabilir. Ya?l? hastalarda olas? hepatik ve renal fonksiyon azalmas?, azalm?? doku ve kan esterazlar? ve artm?? sensitivite nedeniyle uygulanacak ila? dozlar? a??s?ndan dikkatli olunmal?d?r.

Premedikasyon: Antikolinerjikler

Atropin ve glikopirolat gibi antikolinerjik ila?lar sekresyonlar? ve ?ks?r??? azaltmak ve vazovagal yan?t? engellemek gibi sempatik etkileri nedeniyle FOB'da kullan?m alan? bulmu?tur. Ancak yap?lan ?al??malar antikolinerjiklerin premedikasyon amac?yla kullan?m?nda yararl? olmad???n? g?stermektedir (8). Midazolam ile sedasyon ?ncesi atropin uygulamas?n?n sekresyonlar? azaltmad??? plasebo kontroll? ?al??malarla g?sterilmi?tir (9,10). ACCP 2011 uzla?? k?lavuzunda antikolinerjiklerin premedikasyon ama?l? kullan?m? ?nerilmemektedir (3).

Topikal Anestezikler

Topikal anestezik ila?lar aras?nda lidokain k?sa yar? ?mr? ve geni? g?venlik aral??? nedeniyle tercih edilen bir ila?t?r. Ancak y?ksek doz uygulamalarda (> 5 mg/L) aritmi, n?bet ve kardiyopulmoner arrest gibi artm?? yan etki profiline sahiptir. Topikal anestezi uygulama y?ntemleri damlatarak, aerosol sprey, jel, nebulizat?r ve lokal sinir blo?u tekni?i ?eklinde de?i?mektedir. Ayr?ca, lidokain spray-as-you-go (SAYGO) tekni?i ile FOB ?al??ma kanal?ndan i?lem s?ras?nda uygulanmaktad?r. Bu uygulama hem BTS hem de ACCP k?lavuzlar?nda ?nerilmektedir (3,4). Yap?lan plasebo kontroll? randomize bir ?al??mada, FOB s?ras?nda lidokain uygulamas?n?n ?ks?r?k s?kl???n?, stridoru ve kullan?lan sedatif miktar?n? ?nemli ?l??de azaltt??? g?sterilmi?tir (11). Ba?ka bir ?al??mada neb?lize lidokain uygulamas?n?n yarar sa?lamad??? g?sterilmi?tir (12). BTS k?lavuzunda, lidokain topikal anestezi ama?l?, %2 lidokain jel uygulamas? nazal topikal anestezideki en etkili y?ntem olarak vurgulanmakta, krikotiroid i?in lidokain sprey ve %1 lidokain sprey i?lem s?ras?nda FOB kanal?ndan ?nerilmekte ancak lidokain neb?l ?nerilmemektedir.

Benzodiazepinler: Midazolam, Diazepam, Lorazepam

Bu grup ila?lar?n avantajlar? aras?nda anksiyolitik, anterograt amnezi, sedasyon, antikonv?lzan, kas gev?etici ve kardiyorespiratuvar stabilite ?zelliklerinin yan? s?ra flumazenil ile yan etkilerin antagonize edilmesi yer almaktad?r. Benzodiazepinler toplumda %6 oranda yava? metabolize olmakta, ila? birikimine neden olup yan etki riski artmaktad?r (13). Di?er yan etkileri aras?nda ila? etkile?imleri ve ila? klerensinde (CYP3A4 ve CYP3A5 d?zeyinde) de?i?iklik yer almakta ve b?ylece ?zellikle ya?l?larda, b?brek ve karaci?er hastal??? olanlarda solunum depresyonu, haf?za de?i?iklikleri gibi yan etkilere neden olabilmektedir (14). Piyasada bulunan benzodiazepinler i?inde en ?ok tercih edileni h?zl? etki ve k?sa yar? ?mr? nedeniyle (midazolam i?in 2 saat, diazepam i?in 24-57 saat) midazolamd?r. ACCP'nin ?al??mas?nda kat?l?mc?lar?n %48.1'i midazolam kullan?rken %24.5'i diazepam? tercih etmekteydi (3). BTS k?lavuzunda ise midazolam, sedasyon i?in kabul edilen ila? olup 70 ya? alt? grupta ?nerilen doz en y?ksek 5 mg'd?r. Yetmi? ya? alt? hastalarda ise en y?ksek doz 2 mg olarak ?nerilmektedir (4). Benzodiazepinler hastalarca iyi tolere edilmekte ve FOB sonras? y?ksek hasta memnuniyet skorlar?na ula??lmaktad?r (1).

Midazolam ile hasta memnuniyeti ?ok say?da ?al??mada de?erlendirilmi?tir. Midazolam ile sedasyon grubunda hasta tolerans?n?n daha iyi oldu?u g?sterilmi?tir. 2013 y?l?nda yap?lan bir ?al??mada 0.07 mg/kg dozda midazolam uygulamas?yla belirgin yan etki geli?meksizin plasebo ile kar??la?t?r?ld???nda hemodinamik parametrelerde hafif de?i?iklikle hasta tolerans?n?n artt??? bulunmu?tur (15).

Lorazepam ve diazepam da FOB'da sedasyon ama?l? uygulanm?? ancak midazolam h?zl? etki ba?lang?c?, h?zl? pik etkiye ula?mas? ve k?sa etki s?resi nedeniyle daha yayg?n kullan?l?r hale gelmi?tir.

Opiyatlar

Opiyatlar, analjezik, antit?sif ve sedatif etkileri nedeniyle benzodiazepinlerle kombine tedavide s?kl?kla kullan?lmaktad?r. M? resept?rleri ?zerinden etki ederek analjezi, sedasyon ve ?ks?r?k refleksi bask?lanmas? sa?lanmaktad?r. Nalokson ile olumsuz etkilerinin antagonize edilebilmesi ?nemli bir avantaj?d?r. Karaci?erde metabolize olup, b?brekten at?lmaktad?r. Renal yolla at?lmas? nedeniyle (?zellikle morfin) b?brek yetmezli?i olan hastalarda metabolitleri birikmekte ve uzam?? sedasyon ve solunum depresyonuna neden olmaktad?r. Fentanil (morfinden 100 kat daha potent) lipofilik ?zellikleri nedeniyle h?zl? etki ba?lang?c? ve k?sa yar? ?mr? nedeniyle en ?ok tercih edilen opiyatt?r (3). Sedasyon ama?l? uygulamalarda tek ila? olarak opiyat kullan?m?yla ilgili geni? kapsaml? ?al??malar az say?da olmakla birlikte, benzodiazepinlere g?re daha d???k etkili olduklar? g?sterilmi?tir (4). Opiyatlar genellikle benzodiazepinler ile kombine kullan?lmaktad?r. Opiyat kullan?m? ?ks?r?kte bask?lanma, lidokain kullan?m?nda azalma sa?lamakla birlikte hasta tolerans?n? art?rmaktad?r. Benzodiazepin ve opiyat kombinasyonu sinerjik etki sa?lamakta ve FOB esnas?nda sempatik tonusu azaltmaktad?r (16). Alfentanil, fentanilden daha az potent bir ila?t?r. Yap?lan bir ?al??mada midazolam alfentanil kombinasyonunun sadece topikal anestezi uygulanan grupla kar??la?t?r?lmas?nda, kombine sedasyon uygulanan grupta ikinci bronkoskopi i?in tekrar gelme isteklili?ini g?steren hasta memnuniyetinin daha iyi oldu?u g?r?lm??t?r ve i?lem sonras? dispne sedasyon almayan grupta daha fazla bulunmu?, sonu?ta kombine sedasyonun bronkoskopiye tolerans? art?rd??? ve prosed?r?n g?venli?ini (desat?rasyon episotlar?n?n daha fazla oldu?u ancak s?reklilik arz etmedi?i) etkilemedi?i g?sterilmi?tir (17). Alfentanilin fentanile tek ?st?nl???, h?zl? etki ba?lang?c? ve k?sa sedasyon s?residir ancak FOB i?in bu iki k?sa etkili opiyat? kar??la?t?ran klinik ?al??ma yoktur. Remifentanil analjezik etkisi fentanile benzer olup, yarar? inf?zyonun kesilmesiyle etkisinin devam etmemesi ve hepatik disfonksiyonu olan hastada ila? birikiminin g?zlenmemesidir. Berkenbosch ve arkada?lar?n?n yapt??? ?al??mada, FOB i?in remifentanil propofol ile kombine infantlarda g?venle uygulanm?? ancak di?er opiyatlar ile kar??la?t?rmal? ?al??malara ihtiya? oldu?u vurgulanm??t?r (18).

Propofol

Benzodiazepinlere benzer, GABA aktivitesini art?rarak etki g?sterirler. Hasta memnuniyeti ve maliyet-etkinlik a??s?ndan, tek ba??na kullan?m? veya di?er sedatif ve analjeziklerle kullan?m?yla ilgili farmakokinetik ve farmakodinamik avantajlar? nedeniyle bronkoskopide propofol kullan?m? giderek artan kullan?m alan? bulmu?tur. Bu konuda yap?lan ?al??malarda propofol uygulamas?n?n amnezi yaparak, ?ks?r?k ve bo?ulma hissini azaltarak i?lem tolerans?n? art?rd??? g?sterilmi?tir (2). Midazolamla kar??la?t?r?ld???nda, propofol benzer etkinlik ve g?venirlili?e sahiptir ancak etkisinin h?zl? ba?lamas? ve anesteziden h?zl? ??k?? hem de hasta tolerans?n?n daha iyi olmas? nedeniyle giderek daha fazla ?nerilmeye ba?lanm??t?r (14,19). Propofol, analjezi sa?lamak, ?ks?r??? azaltmak, gerekli propofol dozunu azaltmak ve anestezi ve sedasyonu art?rmak i?in opiyat ve sedatiflerle kombinasyon tedavisinde de kullan?labilir (20,21). Propofol-opiyat kombinasyonu (orta d?zeyde sedasyon) ile oksijen desat?rasyonlar? aras?nda ili?ki bulunmu? ancak baz? ?al??malarda midazolam?n k?sa etkili opiyatlarla kombinasyonu propofol?n tek ba??na kullan?m? ile kar??la?t?r?ld???nda daha fazla CO2 retansiyonu ve daha fazla O2 deste?ine ihtiya? ile sonu?land??? g?sterilmi?tir (22,23). Ba?ka bir ?al??mada, propofol ve benzodiazepin gruplar?n?n her ikisinde de oksijen sat?rasyonlar?nda d??me g?sterilmi?, ancak propofol grubunda (ortalama O2 sat?rasyonu %83) benzodiazepin grubuna (%86) g?re daha belirgin oldu?u belirtilmi?tir (24). Bronkoskopi s?ras?nda uygulanan destek O2 ile d?zeltilebilece?i belirtilmi?tir. Anesteziden ??k?? s?resi midazolam grubunda, propofol grubuna g?re iki kata kadar daha uzun bulunmu?tur. Propofol intraven?z bolus ya da devaml? inf?zyon ?eklinde uygulanabilir. Yak?n zamanda yap?lm?? bir ?al??mada propofol?n s?rekli inf?zyonu daha y?ksek dozlar? gerektirdi?i ve i?lemin uzun s?rmesine neden oldu?u g?sterilmi?tir (25). Ancak bunun bu ?al??mada belirtilen protokol i?in do?ru olabilece?i belirtilmi?tir. Sedasyon ind?ksiyonu i?in 0.5-1 mg/kg doz gerekliyken idame i?in 25-75 ?g/kg/dk dozla devam edilmelidir, derin sedasyon veya anestezi gerekliyse inf?zyon dozu 40-200 ?g/kg/dk ?eklinde ayarlanmal?d?r. ?ngiliz k?lavuzlar? propofol?n g?venlik aral???n?n dar olmas? nedeniyle e?itimli uygulay?c?lar taraf?ndan kullan?m?n? ?nermektedir, anestezist d??? ki?iler taraf?ndan uygulamalarda beklenenden daha derin sedasyon geli?imi nedeniyle dikkatli olunmas? ?nerilmi?tir (4). Bunda etkili bir di?er fakt?r, benzodiazepinlerin aksine propofol?n antidotunun olmamas?d?r.

Fospropofol

Fospropofol, propofol?n suda ??z?nebilen bir ?n ila? formudur. Fospropofol?n propofole ?st?n oldu?u durum fospropofol?n plazma konsantrasyonunda ani art?? g?zlenmemesidir. B?ylece orta d?zeyde sedasyon sa?lama kolayl?kla titre edilebilmektedir ancak genel anestezik olarak kabul edilmemektedir (26). Propofol, lipid em?lsiyonu olmas? nedeniyle h?zl? etki ba?lang?c? ve h?zl? d?zelme sa?lamaktad?r, ancak kardiyopulmoner depresyon, enjeksiyon yerinde a?r? ve mikrobiyal kontaminasyon gibi etkileri vard?r. Fospropofole ba?l? maj?r yan etkiler ise parestezi (%47.6), ka??nt? (%14.7), hipoksemi (%14.3), hipotansiyon (%3.2)?dur. 6.5 mg/kg doz ideal doz olarak g?r?nmektedir. Yap?lan bir ?al??mada fospropofol?n hem gen? hem de ya?l? n?fusta bronkoskopi s?ras?nda kullan?labilecek, farmokokinetik ve farmakodinamik profili ?n g?r?lebilir g?venli bir sedatif oldu?u g?sterilmi?tir ancak bu ?al??mada di?er sedatiflerle kar??la?t?rmal? analiz yap?lmam??t?r (27).

Ketamin

Ketamin ?zellikle ?ocuklarda FOB ve endoskopik i?lemler i?in kullan?lan bir ila?t?r (28). Di?er sedatiflerin aksine kalp h?z?n?, kardiyak outputu ve kan bas?nc?n? sempatik sistemi aktive ederek ve noradrenalin geri al?m?n? engelleyerek art?rmaktad?r. Ketaminin bir avantaj? bronkodilat?r ve analjezik etkisidir ancak sekresyon art??? ve yeti?kinlerin %10-20'sinde geli?en deliryum tablosu (konf?zyon ve hal?sinasyonlar) dezavantajlar? aras?ndad?r (29). Benzodiazepinlerle kombine kullan?mda uzam?? etki ve kardiyositumulan etkinin artt??? g?zlenmi?tir.

Deksmedetomidin

Deksmedetomidin, selektif α2-adrenoresept?r agonisti olup, sedatif ve analjezik ?zelliklere sahiptir (30). Lokus seruleustaki resept?rler ?zerinden etki eder ve solunum depresyonu yapmaks?z?n spinal korddaki resept?rler arac?l???yla sedasyon ve analjeziyi ind?kler (30). Ancak hipotansiyon ve bradikardi gibi olumsuz etkileri vard?r. Benzodiazepinlerle yap?lan kar??la?t?rmal? ?al??mada bronkoskopi s?ras?nda daha iyi oksijen sat?rasyon de?erlerine sahip oldu?u bulunmu?tur, ancak g?venlik profili kar??la?t?rmas? ile ilgili hen?z bir ?al??ma yap?lmam??t?r (30). Deksmedetomidin-propofol ile remifentanil-propofol kar??la?t?rmal? ?al??mas?nda, deksmedetomidin grubunda daha az oral kaviteye aspirasyon gereksinimi (t?k?r?k ve hava yolu sekresyonlar?nda azalma ile) ve daha az oksijen desat?rasyonu g?zlenmi?tir (31). Ancak ayn? grupta daha fazla topikal anestezi gereksinimi ve d???k bronkoskopist memnuniyeti g?zlenmi?tir. Bu ilac?n opiyatlar gibi antit?sif etkisi olmad??? i?in ?ks?r?kte art?? g?r?lebilmektedir. Lee ve arkada?lar?n?n yapt??? ?al??mada bron?iyal termoplastide deksmedetomidin ba?ar?yla uygulanm??t?r (32). Deksmedetomidin bronkoskopi i?in yeni ve g?venli bir ila? olarak g?r?lmekte olup, etkinlik ve g?venlik profili a??s?ndan daha fazla ?al??maya ihtiya? vard?r.

SONU?

Sonu? olarak kontrendikasyon olmad??? s?rece FOB esnas?nda sedasyon ?nerilmektedir. ??lem ?ncesi ve i?lem s?ras?nda uygulanan topikal anestezi ?ks?r??? azaltmakta ve ihtiya? duyulan sedatif dozunu azaltmaktad?r. Premedikasyon ama?l? antikolinerjiklerin yarar? olmad??? g?sterilmi?tir. Sedatiflerin se?imi konusunda kesin ?neri olmamakla birlikte ideal ajan?n h?zl? etki ba?lang?c? olan, k?sa etkili ve h?zla geri d?n??l? olmas? ?nerilmektedir. Bu ba?lamda midazolam?n k?sa etkili opiyatlar ile kombinasyonu bronkoskopist taraf?ndan yap?lan sedasyonda uygun bir se?enektir (33). Ayr?ca en son ?al??malar, propofol?n orta d?zeyde sedasyon i?in ?nemli bir ila? oldu?unu ve bronkoskopist taraf?ndan uygulanabilmesi i?in uygun e?itimin al?nmas?n? ?nermektedir. Deksme-detomidin ve fospropofol gibi yeni sedatif se?eneklerinin bronkoskopide sedasyon i?in de?erlendirilmesi amac?yla ileri ?al??malara ihtiya? vard?r.

?IKAT ?ATI?MASI

Bildirilmemi?tir.

KAYNAKLAR

  1. Putinati S, Ballerin L, Corbetta L, Trevisani L, Potena A. Patient satisfaction with conscious sedation for bronchoscopy. Chest 1999;115(5):1437-40.
  2. Gonzalez R, De-La-Rosa-Ramirez I, Maldonado-Hernandez A, Dominguez-Cherit G. Should patients undergoing a bronchoscopy be sedated? Acta Anaesthesiol Scand 2003;47(4):411-5.
  3. Wahidi MM, Jain P, Jantz M, Lee P, Mackensen GB, Barbour SY, et al. American College of Chest Physicians consensus statement on the use of topical anesthesia, analgesia, and sedation during flexible bronchoscopy in adult patients. Chest 2011;140(5):1342-50.
  4. Du Rand IA, Blaikley J, Booton R, Chaudhuri N, Gupta V, Khalid S, et al. British Thoracic Society guideline for diagnostic flexible bronchoscopy in adults: accredited by NICE. Thorax 2013;68(Suppl 1):i1-i44.
  5. Poi PJ, Chuah SY, Srinivas P, Liam CK. Common fears of patients undergoing bronchoscopy. Eur Respir J 1998;11(5):1147-9.
  6. Prakash UB, Offord KP, Stubbs SE. Bronchoscopy in North America: the ACCP survey. Chest 1991;100(6):1668-75.
  7. Pickles J, Jeffrey M, Datta A, Jeffrey AA. Is preparation for bronchoscopy optimal? Eur Respir J 2003;22(2):203-6.
  8. Malik JA, Gupta D, Agarwal AN, Jindal SK. Anticholinergic premedication for flexible bronchoscopy: a randomized, double-blind, placebo-controlled study of atropine and glycopyrrolate. Chest 2009;136(2):347-54.
  9. Williams T, Brooks T, Ward C. The role of atropine premedication in fiberoptic bronchoscopy using intravenous midazolam sedation. Chest 1998;113(5):1394-8.
  10. Cowl CT, Prakash UB, Kruger BR. The role of anticholinergics in bronchoscopy. A randomized clinical trial. Chest 2000;118(1):188-92.
  11. Antoniades N, Worsnop C. Topical lidocaine through the bronchoscope reduces cough rate during bronchoscopy. Respirology 2009;14(6):873-6.
  12. Stolz D, Chhajed PN, Leuppi J, Pflimlin E, Tamm M. Nebulized lidocaine for flexible bronchoscopy: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Chest 2005;128(3):1756-60.
  13. Shelley MP, Wilson P, Norman J. Sedation for fibreoptic bronchoscopy. Thorax 1989;44(10):769-75.
  14. Clark G, Licker M, Younossian AB, Soccal PM, Frey JG, Rochat T, et al. Titrated sedation with propofol or midazolam for flexible bronchoscopy: a randomised trial. Eur Respir J 2009;34(6):1277-83.
  15. Contoli M, Gnesini G, Artioli D, Ravenna C, Sferra S, Romanazzi C, et al. Midazolam in flexible bronchoscopy premedication: effects on patient-related and procedure-related outcomes. J Bronchology Interv Pulmonol 2013;20(3):232-40.
  16. Stolz D, Chhajed PN, Leuppi JD, Brutsche M, Pflimlin E, Tamm M. Cough suppression during flexible bronchoscopy using combined sedation with midazolam and hydrocodone: a randomised, double blind, placebo controlled trial. Thorax 2004;59(9):773-6.
  17. Ni YL, Lo YL, Lin TY, Fang YF, Kuo HP. Conscious sedation reduces patient discomfort and improves satisfaction in flexible bronchoscopy. Chang Gung Med J 2010;33(4):443-52.
  18. Berkenbosch JW, Graff GR, Stark JM, Ner Z, Tobias JD. Use of a remifentanil-propofol mixture for pediatric flexible fiberoptic bronchoscopy sedation. Paediatr Anaesth 2004;14(11):941-6.
  19. Lo YL, Lin TY, Fang YF, Wang TY, Chen HC, Chou CL, et al. Feasibility of bispectral index-guided propofol infusion for flexible bronchoscopy sedation: a randomized controlled trial. PLoS One 2011;6(11):e27769.
  20. Hwang J, Jeon Y, Park HP, Lim YJ, Oh YS. Comparison of alfetanil and ketamine in combination with propofol for patient-controlled sedation during fiberoptic bronchoscopy. Acta Anaesthesiol Scand 2005;49(9):1334-8.
  21. Schlatter L, Pflimlin E, Fehrke B, Meyer A, Tamm M, Stolz D. Propofol versus propofol plus hydrocodone for flexible bronchoscopy: a randomised study. Eur Respir J 2011;38(3):529-37.
  22. Yoon HI, Kim JH, Lee JH, Park S, Lee CT, Hwang JY, et al. Comparison of propofol and the combination of propofol and alfentanil during bronchoscopy: a randomized study. Acta Anaesthesiol Scand 2011;55(1):104-9.
  23. Carmi U, Kramer MR, Zemtzov D, Rosengarten D, Fruchter O. Propofol safety in bronchoscopy: prospective randomized trial using transcutaneous carbon dioxide tension monitoring. Respiration 2011;82(6):515-21.
  24. Crawford M, Pollock J, Anderson K, Glavin RJ, MacIntyre D, Vernon D. Comparison of midazolam with propofol for sedation in outpatient bronchoscopy. Br J Anaesth 1993;70(4):419-22.
  25. Grendelmeier P, Tamm M, Pflimlin E, Stolz D. Propofol sedation for flexible bronchoscopy: a randomised, noninferiority trial. Eur Respir J 2014;43(2):591-601.
  26. Silvestri GA, Vincent BD, Wahidi MM, Robinette E, Hansbrough JR, Downie GH. A phase 3, randomized, double-blind study to assess the efficacy and safety of fospropofol disodium injection for moderate sedation in patients undergoing flexible bronchoscopy. Chest 2009;135(1):41-7.
  27. Silvestri GA, Vincent BD, Wahidi MM. Fospropofol Disodium for Sedation in Elderly Patients Undergoing Flexible Bronchoscopy. J Bronchology Interv Pulmonol 2011;18(1):15-22.
  28. Berkenbosch JW, Graff GR, Stark JM. Safety and efficacy of ketamine sedation for infant flexible fiberoptic bronchoscopy. Chest 2004;125(3):1132-7.
  29. Strayer RJ, Nelson LS. Adverse events associated with ketamine for procedural sedation in adults. Am J Emerg Med 2008;26(9):985-1028.
  30. Liao W, Ma G, Su QG, Fang Y, Gu BC, Zou XM. Dexmedetomidine versus midazolam for conscious sedation in postoperative patients undergoing flexible bronchoscopy: a randomized study. J Int Med Res 2012;40(4):1371-80.
  31. Ryu JH, Lee SW, Lee JH, Lee EH, Do SH, Kim CS. Randomized double-blind study of remifentanil and dexmedetomidine for flexible bronchoscopy. Br J Anaesth 2012;108(3):503-11.
  32. Lee JA, Rowen DW, Rose DD. Bronchial thermoplasty: a novel treatment for severe asthma requiring monitored anesthesia care. AANA J 2011;79(6):480-3.
  33. Levin E, Ismail AM, Shaheen HT, Bowling MR. Bronchoscopy: Sedation Update and Review of the Literature. Clin Pulm Med 2014;21(5):225-9.

Yaz??ma Adresi (Address for Correspondence)

Dr. ?zlem KAR KURT

Abant ?zzet Baysal ?niversitesi T?p Fak?ltesi,

G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?,

BOLU - TURKEY

e-mail: aghhozlem@yahoo.com

Yazd?r