Yazd?r

KL?N?K ?ALI?MA
RESEARC ARTICLE

Doi: 10.5578/tt.7589
Tuberk Toraks 2014;62(2):101-107

Geli? Tarihi/Received: 15.04.2014 • Kabul Edili? Tarihi/Accepted: 30.04.2014

T?rk Toraks Derne?i ?yesi olan g???s hastal?klar? hekimleri aras?nda
sigara b?rakma poliklini?i yap?lma s?kl??? ve ili?kili fakt?rler

P?nar PAZARLI BOSTAN1, Osman ELBEK2, O?uz KILIN?3, M??erref ?ule AK?AY4, Sibel KIRAN5

1 Sakarya ?niversitesi, Sa?l?k Y?ksekokulu, Sakarya, T?rkiye

1 Sakarya University Health School, Sakarya, Turkey

2 Adnan Menderes ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, Ayd?n, T?rkiye

2 Department of Chest Diseases, Faculty of Medicine, Adnan Menderes University, Aydin, Turkey

3 Dokuz Eyl?l ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, ?zmir, T?rkiye

3 Department of Chest Diseases, Faculty of Medicine, Dokuz Eylul University, Izmir, Turkey

4 Ba?kent ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, Ankara, T?rkiye

4 Department of Chest Diseases, Faculty of Medicine, Baskent University, Ankara, Turkey

5 Hacettepe ?niversitesi Halk Sa?l??? Enstit?s?, ?? Sa?l??? ve Meslek Hastal?klar? Anabilim Dal?, Ankara, T?rkiye

5 Department of Occupational Health and Occupational Diseases, Hacettepe University Institute of Public Health,

Ankara, Turkey

* Bu ?al??man?n sonu?lar?,? 8-11 May?s 2011 tarihinde Kocaeli'de yap?lan "5. Sigara ve Sa?l?k Ulusal Kongresi"nde sunulmu?tur.

?ZET

T?rk Toraks Derne?i ?yesi olan g???s hastal?klar? hekimleri aras?nda sigara b?rakma poliklini?i yap?lma s?kl??? ve ili?kili fakt?rler

Giri?: Sigara b?rakma yard?m?, hekimlerin her yerde ve her alanda s?rd?rmesi gereken bir "iyi klinik uygulama"s? olmakla beraber; bu yard?m?n sistematik bir program dahilinde sigara b?rakma polikliniklerinde y?r?t?lmesinin ba?ar? ?ans?n? art?rd??? bilinmektedir.

Materyal ve Metod: Ara?t?rman?n ba??ml? de?i?keni olan "sigara b?rakma poliklini?i yapma/yapmama durumu"; sigara b?rakma poliklini?i yap?lmas?yla ili?kili olas? fakt?rler olan; "cinsiyet, ya? (40 ya? alt? ve ?st?), 1996 y?l? ?ncesi/sonras? mezun olmu? olmak, e?itim kadrosunda bulunup bulunmamak, g?rev yeri (Sa?l?k Bakanl??? hastanesi/?zel hastane/?niversite hastanesi), sigara b?rakma yard?m? konusunda e?itim al?p almam?? olmak, ?l T?t?n Kontrol Kurulu (?TKK) ?yesi olup olmamak" ba??ms?z de?i?kenleri y?n?nden incelendi. Veriler, DS? Global Sa?l?k Profesyonelleri Anketi'nden yararlan?larak haz?rlanan web-anket linkinin T?rk Toraks Derne?i (TTD) sekreterli?i arac?l???yla ?yelere iletilmesiyle y?r?t?ld?.

Bulgular: TTD g???s hastal?klar? ?yelerinin %41 (699/1701)'i anketi yan?tlad?. Ula??lan g???s hastal?klar? hekimlerinin %39.5 (n= 276)'i sigara b?rakma poliklini?i yapt???n? bildirdi. Sigara b?rakma poliklini?i yap?lmas?yla ili?kili bulunan fakt?rler, lojistik regresyon analiziyle incelendi?inde; "1996 y?l? sonras? mezun olmu? olmak, sigara b?rakma yard?m? verme konusunda e?itim alm?? olmak, ?TKK ?yesi olmak ve aktif sigara i?icisi olmamak" ?zelliklerinin, sigara b?rakma poliklini?i faaliyetini art?rd??? saptand?.

Sonu?: Ara?t?rmam?zda bir kez daha sigara b?rakma yard?m? (ve t?t?n kontrol?) konusunda e?itim alman?n, g???s hastal?klar? hekimlerinin bu konuda daha fazla sorumluluk ?stlenmelerini sa?lad??? saptanm??t?r. Bu bulgudan yola ??k?larak; t?m hekimlerin, ?zellikle g???s hastal?klar? hekimlerinin, t?t?n kontrol? alan?nda aktif rol almalar? i?in, bireysel ve toplumsal sorumluluklar? konusunda fark?ndal?klar?n?n art?r?lmas? ?al??malar?n?n s?reklili?i sa?lanmal?d?r.

Anahtar kelimeler: Sigara b?rakma, hekim

SUMMARY

The frequency of performing smoking cessation outpatient clinic in chest disease specialists who are members of Turkish Thoracic Society and factors affecting this performance

Introduction: Although helping patients to stop smoking is a good clinical practice that has to be carried out by physicians everywhere and in every area, it is known that carrying out this help systematically in accordance to a programme in smoking cessation outpatient clinics significantly improves the chance of success.

Materials and Methods: The study is a cross-sectional survey performed among chest disease specialists who are members of Turkish Thoracic Society (TTS), between June 2010 and February 2011. As independent variables relevant to status of performing/not performing Smoking Cessation Outpatient Clinic (SCOC); sex, age (younger or older than 40), being graduated before or after 1996, being or not being in a consultant position, work place (Hospital of Ministry of Health/private hospital/university hospital), having or not having an education for smoking cessation help and being or not being member of a City Tobacco Control Committee (CTCC) were investigated. Data was collected via a web-questionnaire prepared by using WHO Global Health Professionals Questionnaire which was sent to members through TTS secreteriat.

Results: 41% (699/1701) of members of TTS responded. 39.5% of responders reported that they perform SCOC. When the factors possibly affecting the performance of SCOC are evaluated with logistic regression analysis; being graduated after 1996, having an education for smoking cessation help, being a member of CTCC and not being an active smoker are found to improve this performance.

Conclusion: Our study showed that having an education for smoking cessation help (and tobacco control) makes chest disease specialists get more responsibility on this topic. Accordingly, continuous efforts for improving awareness of personal and social responsibilities of all physicians, especially chest disease specialists, have to be made to provide their taking active roles in tobacco control.

Key words: Smoking cessation, physician

G?R??

D?nya Sa?l?k ?rg?t? (DS?), t?t?n ?r?nlerini y?ksek fiyatla sat??a sunman?n, pasif maruziyeti ?nlemenin, medya kampanyas? yapman?n, uyar? yaz?lar?n?n, t?t?n end?strisinin reklam-sponsorluklar?n? engellemenin ve t?t?n ?r?n? kullanan bireylere sigara b?rakma deste?i sunman?n, t?t?n kontrol? a??s?ndan etkili y?ntemler oldu?unu belirtmektedir (1). ?te yandan hi? ku?kusuz her hekim, mesle?inin kendisine y?kledi?i sorumluluklar?n bir gere?i olarak t?t?n kontrol? m?cadelesini hayat?n?n bir par?as? haline getirmelidir. Bu nedenle ?zellikle g???s hastal?klar? uzmanlar?, mesleki faaliyetleri s?ras?nda hastayla kar??la?t?klar? her durumda, hastalar?n?n herhangi bir t?t?n ?r?n? kullan?p kullanmad?klar?n? ??renmek, e?er kullan?yorlarsa onlara etkili bi?imde b?rakmay? ?nermek ve onlar? sigara b?rakma faaliyetlerine y?nlendirmek zorundad?r (2).

Her ne kadar sigara b?rakma yard?m?, hekimlerin her yerde ve her alanda s?rd?rmesi gereken bir "iyi klinik uygulama" olsa da; bu yard?m?n sistematik bir program dahilinde sigara b?rakma polikliniklerinde y?r?t?lmesinin ba?ar? ?ans?n? art?rd??? bilinmektedir (2). Bu makalede; T?rk Toraks Derne?i (TTD) ?yesi olan g???s hastal?klar? hekimleri aras?nda "sigara b?rakma poliklini?i yap?lma" s?kl???n? g?rmek ve bu faaliyete etki eden olas? etmenleri incelemek ama?lanm??t?r.

Materyal ve Metod

Bu kesitsel ara?t?rma, T?rk Toraks Derne?i (TTD) ?yesi olan hekimlere web-anket yoluyla ula??larak y?r?t?len, "TTD ?yesi Olan G???s Hastal?klar? Hekimlerinin Sigara B?rakma Yard?m? Konusundaki Davran?? ve Tutumlar?" ba?l?kl? TTD Bilimsel Ara?t?rma Projesi verilerinin sigara b?rakma poliklini?i faaliyeti a??s?ndan yeniden analizine dayanmaktad?r.

Ara?t?rma kapsam?nda Haziran 2010-?ubat 2011 tarihleri aras?nda, TTD sekreterli?i taraf?ndan, ?yelere e-mail yoluyla ula??larak; DS? Global Sa?l?k Profesyonelleri Anketi'nden modifiye edilerek haz?rlanan ankete kat?lmalar? i?in davet ve web-anketin bulundu?u bir link g?nderildi. Ankete kat?l?m? art?rmak i?in hat?rlatma mailleri her 15 g?nde bir tekrarland?. Hat?rlatma maillerinde daha ?nce anketi tamamlay?p g?nderenlerin, anketi yeniden cevaplamamalar? ?nemle belirtildi. Yaln?zca eksiksiz olarak yan?tlanan anketler de?erlendirmeye al?nd?. Ayr?ca TTD ?yeleri aras?nda yer alan g???s hastal?klar? uzman? d??? meslek gruplar?n?n (g???s cerrahisi, ?ocuk sa?l??? ve hastal?klar?, patoloji, halk sa?l??? uzman? ve pratisyen hekimlerin) anket sonu?lar? ?al??ma d??? b?rak?ld?. ?al??man?n yap?ld??? d?nemde, TTD'nin g???s hastal?klar? hekimi olan toplam ?ye say?s? 2156 idi. Ancak ayn? d?nemde, g???s hastal?klar? hekimi olan 455 ?yenin ileti?im bilgilerinde ge?erli e-mail adresleri mevcut olmad???ndan; web-anket, toplam 1701 ?yeye g?nderildi. Anketin cevaplanma oran?, mail g?nderilebilen ?ye say?s? ?zerinden hesapland?.

Ara?t?rman?n ba??ml? de?i?keni olan sigara b?rakma poliklini?i yapma/yapmama durumu"; sigara b?rakma poliklini?i yap?lmas?yla ili?kili olas? fakt?rler olan; "cinsiyet, ya? (40 ya? alt? ve ?st?), 1996 y?l? ?ncesi/sonras? mezun olmu? olmak, e?itim kadrosunda bulunup bulunmamak, g?rev yeri (Sa?l?k Bakanl??? hastanesi/?zel hastane/?niversite hastanesi), sigara b?rakma yard?m? konusunda e?itim al?p almam?? olmak, ?l T?t?n Kontrol Kurulu (?TKK) ?yesi olup olmamak" ba??ms?z de?i?kenleri y?n?nden incelendi. ?al??man?n y?r?t?ld??? kurumlar, e?itim ara?t?rma hastaneleri, devlet hastaneleri verem sava? dispanserleri ve Sa?l?k Bakanl??? hastaneleri olarak kaydedildi.

Analizlerde sigara i?me durumu, "aktif i?ici olan ve olmayan (current/non-current smoker)" ?eklinde grupland?. Hi? i?memi? olanlar ya da hayat boyu < 100 adet sigara i?mi? olanlar ya da hayatlar?n?n bir d?neminde < 6 ay s?resince sigara i?mi? olanlar, "hi? sigara i?memi? olanlar" olarak kaydedildi. Hi? sigara i?memi? olanlar ve sigaray? b?rakm?? olanlar (b?rakal? 6 aydan k?sa bir s?re olanlar da dahil), aktif i?ici olmayanlar grubunda de?erlendirildi (3).

Tan?mlay?c? veriler, kategorik de?i?kenlerde s?kl?klar; s?rekli de?i?kenlerde ortalamalar olarak sunuldu. Ba??ms?z de?i?kenlerin sigara b?rakma poliklini?i faaliyetine etkileri ?ok de?i?kenli logistik regresyon analiziyle incelendi.

BULGULAR

TTD ?yelerine iletilen web-anket 835 ki?i taraf?ndan cevapland?. Yan?tlayanlar?n 699'u g???s hastal?klar? hekimi (asistan ve uzman) idi. Anket, ?a?r? g?nderilen ?yelerin %41 (699/1701)'i taraf?ndan yan?tland?.

Web-anket verileri do?rultusunda; ula??lan g???s hastal?klar? hekimlerinin %39.5'i (n= 276) sigara b?rakma poliklini?i yapt???n? bildirdi. %52.4'?n?n sigara b?rakma yard?m? konusunda e?itimi ve %9.0'unun ise T?rkiye'nin herhangi bir ilinde bulunan ?TKK'de ?yeli?i mevcuttu (Tablo 1).


Tablo 1

Sigara b?rakma poliklini?i yapan hekimlerin ya? ortalamas? 38.9 ? 8.3 idi ve bu hekimlerin %68.1'i kad?nd?. Sigara b?rakma poliklini?i yapan hekimlerin yar?s?ndan fazlas?n? (%55.5), "1996 y?l? sonras? mezun olan" hekimler olu?turuyorken; sigara b?rakma poliklini?i yapmayan hekimler aras?nda bu oran %47.8 idi (p= 0.047). Sigara b?rakma poliklini?i yapan hekimlerin %69.9'unun sigara b?rakma yard?m? verme konusunda e?itimi mevcutken; bu oran, sigara b?rakma poliklini?i yapmayan hekimler aras?nda %40.9 idi (p= 0.001). Sigara b?rakma poliklini?i yapan hekimlerin %13'?n?n T?rkiye'nin herhangi bir ilinde bulunan ?TKK'de ?yeli?i mevcutken; sigara b?rakma poliklini?i yapmayan hekimlerin %6.4'? ?TKK ?yesiydi (p= 0.003). Sigara b?rakma poliklini?i yapan hekimlerin %94.6's? aktif sigara i?icisi de?ildi; sigara b?rakma poliklini?i yapmayan hekimler aras?nda ise bu oran %87.0 idi (p= 0.001) (Tablo 1).

Sigara b?rakma poliklini?i yap?lmas?yla ili?kili bulunan fakt?rler, lojistik regresyon analiziyle incelendi?inde; "1996 y?l? sonras? mezun olmu? olmak, sigara b?rakma yard?m? verme konusunda e?itim alm?? olmak, ?TKK ?yesi olmak ve aktif sigara i?icisi olmamak" de?i?kenlerinin, hekimlerin sigara b?rakma poliklini?i yapma olas?l???n? art?rabilece?i saptand?. Sigara b?rakma yard?m? e?itimi alm?? olanlarda sigara b?rakma poliklini?i yapma olas?l??? 3.3 kez daha fazla (%95 CI: 2.4-4.6); aktif sigara i?icisi olmayanlarda 2.6 kez (%95 CI: 1.4-5.0); ?TKK ?yesi olanlarda 1.9 kez (%95 CI: 1.1-3.4); 1996 y?l? sonras?nda mezun olmu? olanlarda 1.5 kez daha fazla sigara b?rakma poliklini?i yapma olas?l??? s?z konusuydu (Tablo 2).


Tablo 2

TARTI?MA

Bu ara?t?rma, T?rkiye'de g???s hastal?klar? hekimlerinin sigara b?rakma poliklini?i yapma s?kl???n?n d???k oldu?unu ve sigara b?rakma yard?m? konusunda e?itim alman?n, sigara b?rakma m?dahalesinde bulunan g???s hastal?klar? hekim say?s?n? art?raca?? bilgisini desteklemekte ve fark?ndal?k ?al??malar?n?n devam etmesi gere?ine somut katk? yapmaktad?r.

T?rkiye'de genel toplumda t?t?n kullan?m prevalans? %27.1'dir (4). T?t?n kullanma s?kl???n?n azalt?lmas? i?in; t?t?n mamullerinin arz?n?n ve talebinin azalt?lmas?na y?nelik ?nlemlerin, "birlikte ve etkili" ?ekilde kullan?lmas? gerekmektedir (5). Talebi azalt?c? ?nlemlerden birisi, sigara b?rakma yard?m?n?n yayg?nla?t?r?lmas?d?r (6). Ancak bu bile?enin etkili olabilmesi i?in genelde sa?l?k ?al??anlar?n?n, ?zelde hekimlerin konunun ?nemini benimsemesi ve g?nl?k pratiklerinde bu uygulamaya a??rl?kla yer vermesi gereklidir. Ara?t?rmam?zda sigara b?rakma poliklini?i yapan hekim s?kl???n?n %39.5 olarak saptanmas?, ara?t?rma grubundaki g???s hastal?klar? hekimlerinin sigara b?rakma m?dahalesine hak etti?i ?nemi vermedi?ini d???nd?rmektedir. Literat?rde g???s hastal?klar? hekimleri aras?nda, "sigara b?rakma poliklini?i yapan hekim s?kl???n?" ara?t?ran ba?ka bir ?al??maya rastlanmam??t?r. Fakat genel olarak hekimlerin "sigara b?rakmay? ?nerme ve sigara b?rakma yard?m? i?in hastalar? y?nlendirme s?kl???n?" de?erlendiren bir?ok ?al??ma vard?r (7,8,9). Bu ?al??malarda, hekimlerin uzmanl?k alanlar?na g?re sigara b?rakmay? ?nerme ve y?nlendirme s?kl?klar? ve yakla??mlar? da farkl?l?k g?stermektedir. ?rne?in Zwar ve arkada?lar?n?n ?al??mas?nda, hastalardan edinilen bilgiye dayan?larak; g???s hastal?klar? hekimlerinin pratisyen hekimlere g?re daha s?kl?kla (%73'e kar??n %42) sigara b?rakma ?nerisinde bulunduklar? bildirilmi?tir (10). Ayn? ?ekilde, Hollanda'da yap?lan ba?ka bir ?al??mada da; g???s hastal?klar? hekimlerinin di?er uzmanl?k alanlar?ndaki hekimlere g?re daha s?kl?kla sigara b?rakma tedavilerini kulland?klar?; ?rne?in kardiyologlara g?re daha s?kl?kla (%69,3?e kar??n %25) sigara b?rakma yard?m? i?in hastalar?n? y?nlendirdikleri tespit edilmi?tir (11). Genel olarak t?m hekimleri kapsayan ?al??malarda ise; sigara b?rakma yard?m? verme s?kl???, ara?t?rmam?za benzer ?ekilde, G?ney Afrika'da %35.1, Hindistan'da %31.6, ?in'de %27.2 olarak bildirilmi?tir (12,13,14). Ancak ?al??mam?zda anketi yan?tlayan hekimler, hedeflenen hekimlerin %41'i idi. Hekimlerin anketi yan?tlamas? ile t?t?n kontrol? konusuna hassasiyetlerinin paralel olabilece?i d???n?ld???nde; yan?tlayan kesimin %39.5 oran?nda sigara b?rakma poliklini?i sorumlulu?u ?stlendi?i sonucu; ?lkemizde genel olarak g???s hastal?klar? hekimlerinin konuya yeterli ilgiyi g?steremedikleri bi?iminde yorumlanabilir.

Bu ?al??ma; sigara b?rakma yard?m? konusunda e?itim alm?? olanlarda, sigara b?rakma poliklini?i faaliyeti olas?l???n?n 3.3 kez daha fazla oldu?unu g?stermi?tir. Bu ?nemli sonu?, T?rkiye'de s?rd?r?len "g???s hastal?klar? uzmanl?k e?itimi"nin sigara b?rakma m?dahalesi a??s?ndan yeterli d?zeyde yetkinlik sa?layamad???n? d???nd?rmektedir. G???s hastal?klar? hekimleri, ancak sigara b?rakma yard?m? konusunda ?zel bir e?itim ald?klar?nda, sigara b?rakma poliklini?i yapma konusunda kendilerini yetkin hissetmektedirler. Benzer bir sonucu i?aret eden ba?ka bir ?al??mada, sa?l?k ?al??anlar?n?n sigara b?rakma yard?m? vermesine engel olan temel dinami?in "e?itim eksikli?i" oldu?u ifade edilmektedir (15). Ba?ka bir ara?t?rmada ise; sa?l?k ?al??anlar?n? sigara b?rakma yard?m? verme konusunda cesaretlendirecek temel giri?imin "konuyla ilgili e?itim vermek" oldu?u vurgulanmaktad?r (16). Bununla birlikte ara?t?rmam?zda TTD'ye ?ye olan g???s hastal?klar? hekimlerinin ancak %52'sinin sigara b?rakma yard?m? konusunda mesleki e?itim ald??? g?r?lmektedir. Bu veri, T?rkiye'de g???s hastal?klar? hekimlerinin dahi t?t?n kontrol? ve sigara b?rakma konusunda yeterli d?zeyde bilgiye eri?emedi?ine i?aret etmektedir.

?al??mam?zda sigara b?rakma poliklini?i yapan hekimlerin, sigara b?rakma poliklini?i yapmayan hekimlere g?re ?l T?t?n Kontrol Kurullar?nda (?TKK) daha fazla oranda g?rev ald?klar? da tespit edilmi?tir. ?te yandan TTD ?yesi olan g???s hastal?klar? hekimlerinin ancak %9'unun illerinde var olan ?TKK ?yesi olmas?, t?t?n kontrol? m?cadelesinin gelece?i a??s?ndan dikkat ?ekici bir sorundur. ??nk? t?t?n salg?n?n ?nlenmesi konusunda hekimlerin ?stlenmesi gereken temel sorumluluk alanlar?ndan birisi de politik ?al??malard?r. T?rkiye genelinde gerekli yasal d?zenlemelerin olu?abilmesi ve varolan d?zenlemelerin illerde etkin bi?imde uygulanabilmesi i?in ?TKK faaliyetlerine kat?lmak ?ok kritiktir (2). Ancak ara?t?rmam?z, T?rkiye'de t?t?n konusuyla en ?ok ilgilenen g???s hastal?klar? hekimlerinin dahi, ?TKK'n?n faaliyetlerinde yeterince yer almad???n?/alamad???n? g?stermektedir. Bu konunun nedenleri ara?t?r?larak, hekimlerin ?TKK'larda etkin g?rev almalar? desteklenmeli ve sa?lanmal?d?r.

Son olarak ara?t?rmam?zda; 1996 y?l?ndan sonra mezun olmu? olan g???s hastal?klar? hekimlerinin sigara b?rakma poliklini?i yapma olas?l???n?n 1.5 kat daha fazla oldu?u saptand?. 1996 y?l?, T?rkiye'de t?t?n kontrol? m?cadelesinin bir d?n?m noktas?na kar??l?k gelmektedir. 1996 y?l?nda, T?rkiye'de ilk kez, t?t?n ?r?nlerinin zararlar? resmen kabul edilmi? ve bu konuda bir kanun yasala?m??t?r. 7.11.1996 tarihinde yasalla?an ve 26.11.1996 tarihinde Resmi Gazete'de yay?mlanarak y?r?rl??e giren "4207 Say?l? T?t?n Mamullerinin Zararlar?n?n ?nlenmesine Dair Kanun" sayesinde; T?rkiye'de ilk kez, t?t?n ?r?nlerinin kullan?m?na k?s?tlamalar getirilmi?, reklam ve tan?t?m faaliyetleri yasaklanm??, t?t?n ?r?nlerinin paketlerinin ?zerine ve t?t?n ?r?nlerinin t?ketilmesinin yasak oldu?u yerlere uyar? yaz?lar? konulmu?, 18 ya? alt? bireylere t?t?n ?r?n? sat??? t?m?yle men- edilmi? ve t?t?n ?r?nlerinin kullan?lmamas? konusunda televizyonda uyar?c? ve e?itici yay?nlar?n olmas? zorunlulu?u getirilmi?tir (17). 4207 say?l? kanun sayesinde devletin ilk kez do?rudan m?dahil oldu?u bu mevzuat de?i?ikli?inin; genelinde t?p, ?zelinde g???s hastal?klar? uzmanl??? alan?nda da yans?mas?n?n olmas? asl?nda beklenen bir durumdur. ?al??mam?zda bu konunun somut g?r?n?rl???, mevzuat ??z?mleri ile koruyucu yakla??mlar?n ya?ama ge?irilmesine g?zel bir ?rnektir. Ger?ekte de; 1996 y?l?ndan sonra, g???s hastal?klar? uzmanl?k alan?nda, bu konudaki bireysel iyi niyetli giri?imler, yerini organize ve planl? bir s?rece b?rakm??t?r.

Sonu? olarak; K?resel Yeti?kin T?t?n Ara?t?rmas? verilerine g?re; T?rkiye'de sigara i?enlerin %44.8'i son bir y?l i?inde sigara b?rakmay? denemi?lerdir (18). Daha ?nemlisi; gelecek bir ay i?erisinde, T?rkiye'de sigaray? b?rakmay? d???nen ki?i say?s? 8.4 milyondur (18). Ancak ne yaz?k ki; sa?l?k kurulu?una ba?vuran hastalar?n ancak %49'una sigara i?ip i?medi?i sorulmaktad?r (18). Daha k?t?s? ara?t?rmam?zda da saptad???m?z ?zere g???s hastal?klar? hekimlerinin olduk?a az bir b?l?m? sigara b?rakma poliklini?i yapmakta ve ?ok daha az bir b?l?m? ise ?TKK'da sorumluluk ?stlenmektedirler. Bu nedenle ivedilikle; genelde t?m hekimlerin, ?zelinde g???s hastal?klar? hekimlerinin, t?t?n kontrol? alan?nda bireysel ve toplumsal sorumluluklar? hakk?nda fark?ndal?klar?n?n art?r?lmas? gerekmektedir. ?te yandan ara?t?rmam?zda da saptad???m?z ?zere; sigara b?rakma yard?m? (ve t?t?n kontrol?) konusunda e?itim almak, g???s hastal?klar? hekimlerinin bu konuda daha fazla sorumluluk ?stlenmelerini sa?lamaktad?r. Bu nedenle TTD taraf?ndan haz?rlanan mezuniyet ?ncesi t?t?n kontrol? e?itim program?n?n hayata ge?irilmesi, T?rk G???s Hastal?klar? Yeterlilik Kurulu'nun "T?t?n Kontrol?" mod?l?n?n gereklerinin uzmanl?k e?itiminde uygulanmas? ve t?t?n kontrol? alan?nda g???s hastal?klar? hekimlerinin s?rekli mesleki geli?im olanaklar?n?n art?r?lmas? gereklidir.

?IKAR ?ATI?MASI

Bildirilmemi?tir.

KAYNAKLAR

  1. WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008: The MPOWER Package. Geneva, World Health Organization, 2008. / DS? K?resel T?t?n Salg?n? Raporu, 2008: MPOWER -KUVVET- Paketi. (Bilir N -?ev Ed.), Cenevre, D?nya Sa?l?k ?rg?t?, 2008.
  2. T?rk Toraks Derne?i T?t?n Kontrol? ?al??ma Grubu. Sigara B?rakma Tan? ve Tedavi Uzla?? Raporu. Miki Matbaac?l?k, Ankara 2014.
  3. 2000 National Health Interview Survey (NHIS). NHIS Survey Description. Division of Health Interview Statistics National Center for Health Statistics. Hyatt sville; Centers for Disease Control and Prevention U.S. Department of Health and Human Services; 2002. p.1-92.
  4. http://www.ttb.org.tr/index.php/Haberler/sigara-3336.html Accessed date: 05.02.2013
  5. http://www.toraks.org.tr/news.aspx?detail=1376 Accessed date: 05.02.2013
  6. www.who.int/tobacco/mpower/mpower_report_full_2008.pdf Accessed date: 05.02.2013
  7. Easton A, Husten C, Elon L, Pederson L, Frank E. Non-primary physicians and smoking cessation counselling: Women Physicians' Health Study. Women Health 2001;34(4):15-29. http://dx.doi.org/10.1300/J013v34n04_02
  8. Tobacco Use. Screening and counseling during physician office visits among adults-National Ambulatory Medical Care Survey and National Health Interview Survey, United States, 2005-2009. CDC, Supplements 2012;61(02):38-45.
  9. Public Health Service. Healthy people 2000: national health promotion and disease prevention objectives - full report, with commentary. Washington, DC: US Department of Health and Human Services, Public Health SERV?CE, 1991; DHHS publication no. (PHS) 91-50212.
  10. Zwar N. How I would manage a man with COPD who has few symptoms and is at low risk of ana exacerbation: a primary care perspective from Australia. Prim Care Respir J 2012;21:442-3. http://dx.doi.org/10.4104/pcrj.2012.00097
  11. Kotz D, Wagena EJ, Wesseling G. Smoking cessation practices of Dutch general practitioners, cardiologists, and lung physicians. Respir Med 2007;101(3):568-73. http://dx.doi.org/10.1016/j.rmed.2006.06.016
  12. Olufemi BO, Kabilabe NWN, Olalekan AAY. Missed opportunities for tobacco use screening and brief cessation advice in South African primary health care: a cross-sectional study. BMC Family Practice 2010;11:94.
  13. Thankappan KR, Pradeepkumar AS, Nichter M. Doctors' behaviour & skills for tobacco cessation in Kerala. Indian J Med Res 129, March 2009:pp249-55.
  14. NIH Public Access. Smoking Knowledge, Attitudes, Behavior, and Associated Factors among Chinese Male Surgeons. World J Surg 2009;33(5):910-7.
  15. Saito A, Nishina M, Murai K, Mizuno A et al. Health professional's perceptions of and potential barriers to smoking cessation care: a survey study at a dental school hospital in Japan. BMC Research Notes 2010;3:329.
  16. Prokhorov AV, Hudmon KS, Marani S, Foxhall L. Engaging Physicians and Pharmacists in Providing Smoking Cessation Counseling. Arch Intern Med 2010;170(18):1640-6.
  17. T.C. Resmi Gazete. 26 Kas?m 1996. http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22829.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22829.pdf).
  18. T.C. Sa?l?k Bakanl???, K?resel Yeti?kin T?t?n Ara?t?rmas?, May?s 2010, http://www.havanikoru.org.tr/Docs_Tutun_Dumaninin_Zararlari/KYTA_Kitap_Tr.pdf -Eri?im Tarihi: 7 May?s 2010.

Yaz??ma Adresi (Address for Correspondence)

Dr. P?nar Pazarl? Bostan

Sakarya ?niversitesi Esentepe Kamp?s?,

Medikososyal Merkezi,

SAKARYA - TURKEY

e-mail: pinarpazarli@yahoo.com

Yazd?r