Yazd?r

Obstr?ktif uyku apne sendromlu hastalar?n psikiyatrik a??dan de?erlendirilmesi

Sibel ?ZKURT1, Esma ?ZT?RK1, Ali ?hsan YILDIZ1, Ne?e DURSUNO?LU1, Osman ?ZDEL2,
Beyza AKDA?3, Figan ?ULHA ATE?C?2

1 Pamukkale ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, Denizli,

2 Pamukkale ?niversitesi T?p Fak?ltesi, Psikiyatri Anabilim Dal?, Denizli,

3 Pamukkale ?niversitesi T?p Fak?ltesi, Biyoistatistik Anabilim Dal?, Denizli.

?ZET

Obstr?ktif uyku apne sendromlu hastalar?n psikiyatrik a??dan de?erlendirilmesi

Giri?: Obstr?ktif uyku apne sendromu (OUAS), kardiyovask?ler ve serebrovask?ler komplikasyonlar?n yan? s?ra n?ropsikiyatrik bozukluklara da neden olabilir. Hastalar?n g?nl?k ya?amlar? etkilenir ve ya?am kaliteleri d??er. Bu ?al??mada OUAS'l? hastalar?n anksiyete ve depresyon durumlar?n? belirlemeyi, stresle ba?a ??kma yetilerini de?erlendirmeyi ama?lad?k.

Materyal ve Metod: Uyku laboratuvar?m?za OUAS ??phesiyle ba?vuran ve polisomnografileri (PSG) yap?lan olgular apne-hipopne indeksi (AH?) de?erine g?re; basit horlama, hafif, orta ve a??r OUAS olarak s?n?fland?r?ld?. ?al??maya kat?lmay? kabul edenlere, hastane anksiyete ve depresyon (HAD), stresle ba?a ??kma ve yeti yitimi de?erlendirme ?l?ekleri uyguland?.

Bulgular: ?al??maya 54 hasta kat?ld?, 41 (%75.9) hastan?n OUAS'?, 13 (%24.1) (kontrol grubu) hastan?n da sadece basit horlamas? vard?. OUAS'l?lar?n ya? ortalamas? 52.3 ? 9.2 y?l, kontrol grubunun ya? ortalamas? 50.5 ? 9.9 y?l idi. Her iki grubun t?m hastalar?nda horlama yak?nmas? mevcuttu. OUAS'l? hastalar?n 31 (%79.5)'i tan?kl? apne, 23 (%60.5)'? g?nd?z a??r? uyku halinden (GAUH) yak?n?yordu. ?ki grup aras?nda ya?, beden kitle indeksi, uyku etkinli?i, HAD anksiyete ve depresyon, yeti yitimi de?erleri a??s?ndan istatistiksel olarak anlaml? bir fark bulunmad?. Stresle ba?a ??kma de?erlendirmesinde i?e kapanman?n OUAS'l?larda daha fazla oldu?u g?r?ld? (p= 0.031). Ayr?ca, orta ve a??r OUAS'l?larda sosyal destek arama ihtiyac?n?n artm?? oldu?u saptand?.

Sonu?: Stresle ba?a ??kmada i?e kapanma ve sosyal destek arama ihtiyac?n?n daha fazla olmas? nedeniyle, ?zellikle orta ve a??r OUAS'l? hastalar?m?zda psikiyatrik bozukluklar?n daha fazla oldu?unu bulduk.

Anahtar Kelimeler: Obstr?ktif uyku apne sendromu, anksiyete, depresyon, stresle ba?a ??kma.

SUMMARY

Psychiatric evaluation in patients with obstructive sleep apnea syndrome

Sibel ?ZKURT1, Esma ?ZT?RK1, Ali ?hsan YILDIZ1, Ne?e DURSUNO?LU1, Osman ?ZDEL2,
Beyza AKDA?3, Figan ?ULHA ATE?C?2

1 Department of Chest Diseases, Faculty of Medicine, Pamukkale University, Denizli, Turkey,

2 Department of Psychiatry, Faculty of Medicine, Pamukkale University, Denizli, Turkey,

3 Department of Biostatistic, Faculty of Medicine, Pamukkale University, Denizli, Turkey.

Introduction: Obstructive sleep apnea syndrome (OSAS) might cause neuropsychiatric problems as well as cardiovascular and cerebrovascular complications. Daily life of the patients are effected and their quality of life decreases. In the present study, we aimed to evaluate anxiety and depression and to test their ability to cope with strees in patients with OSAS.

Materials and Methods: The patients with OSAS suspect admitting to our sleep laboratuary, were classed as simple snoring, mild-moderate and severe OSAS according to their apnea-hypopnea index (AHI). Hospital anxiety and depression, stres coping and? skill loss scales were applied to the patients accepted to participate to the study.

Results: Fifty four patients participated into the study. Forty-one (75.9%) were OSAS and 13 (24.1%) were simple snoring (control group). Mean age was 52.3 ? 9.2 years in OSAS group, while it was 50.5 ? 9.9 years in control group. Snoring was found in every patient of? two groups. Thirty-one (79.5%)? patients with OSAS had witnessed apneas and 23 (60.5%)? had exceesive OSAS patients had excessive daytime sleepiness. There was no significant differences in age, BMI, sleep efficency, HAD and? skill loss scales between both groups. Autism was found higher in OSAS group with stres coping test (p= 0.031). Moreover, social support necessicity was found higher in moderate and severe OSAS patients.

Conclusion: We found that neuropsyhiatric problems are highly seen in moderate and severe OUAS patients.

Key Words: Obstructive sleep apnea syndrome, anxiety, depression, cope with stress.

Tuberk Toraks 2013; 61(3): 216-220 • doi:10.5578/tt.5524

Geli? Tarihi/Received: 08/10/2012 - Kabul Edili? Tarihi/Accepted: 14/07/2013

G?R??

?st hava yollar?n?n b?t?n gece tekrarlayan tam ya da k?smi t?kanmas? olan obstr?ktif uyku apne sendromu (OUAS) s?k g?r?len bir uyku bozuklu?udur. Otuz-altm?? ya? aras?nda erkeklerin %4'?n?, kad?nlar?n %2'sini etkiler (1). OUAS'da g?nd?z uyku hali, sabah ba? a?r?s? yan?nda depresyon ve ya?am kalitesinde azalma olur (1).

OUAS'l? hastalarda gece boyunca tekrarlayan solunum durmalar? ?e?itli patofizyolojik de?i?ikliklere sebep olarak g?nd?z a??r? uyku hali, ruhsal sorunlar, k?t? n?rokognitif performans?n yan? s?ra ciddi organ sistem disfonksiyonuna yol a?ar. Bu sorunlar ise hastan?n ya?am kalitesinin bozulmas?na sebep olur. Bir?ok ?al??mada OUAS olan hastalarda depresyon ve ya?am kalitesinde bozulma oldu?u bildirilmektedir (2). Amerika Birle?ik Devletleri (ABD)'nde yap?lan geni? kapsaml? retrospektif kohort ?al??mas?nda uyku apneli hastalarda psikiyatrik komorbiditeler, duygudurum bozukluklar?, anksiyete bozukluklar? ve demans s?kl???n?n daha fazla oldu?u g?r?lm??t?r (3). N?ropsikiyatrik hastal?klar g?nl?k ya?am aktivitelerini ve ya?am kalitesini normal pop?lasyona g?re daha ?ok etkiler. Anksiyetesi ve depresyonu olan hastalar incelendi?inde uyku paternlerinin bozuk oldu?u g?r?lm??t?r. Baz? ?al??malarda OUAS'l? hastalarda normal pop?lasyonla kar??la?t?r?ld???nda ya?am kalitesi daha ?ok bozulmas?na ra?men, di?er ?al??malarda depresyon ile anksiyete ili?kisi g?sterilememi?tir (4,5,6). OUAS ve depresyon bulgular?n?n baz?lar?n?n ?rt??mesi de birini di?erinden ay?rmada g??l?k yaratmaktad?r. OUAS'?n mental de?i?ikliklere ve psikiyatrik anormalliklere neden olup olmad??? hen?z net olarak anla??lamam??t?r (5).

Biz bu ?al??mada; ?l?ekler kullanarak OUAS ile depresyon ve anksiyete aras?ndaki ili?kiyi saptamay? ve stresle ba?a ??kma yetilerini de?erlendirmeyi ama?lad?k.

MATERYAL ve METOD

Uyku laboratuvar?m?za OUAS ?n tan?s?yla m?racaat eden hastalar g???s hastal?klar? uyku poliklini?inde de?erlendirildikten sonra bir gece uyku laboratuvar?nda yat?r?larak polisomnografileri (PSG) yap?ld?. ?al??maya kat?lmay? kabul eden ve daha ?nce tan? alm?? kronik hastal??? ve/veya psikiyatrik hastal??? olmayan hastalar g?n?ll? olur formu doldurtularak ?al??maya dahil edildi. ?al??maya kat?lmay? kabul etmeyen ve kronik hastal??? ve/veya psikiyatrik hastal??? bulunanlar ?al??maya al?nmad?. Toplam 54 hasta ?al??maya kat?ld?. OUAS olan 41 ki?i ?al??ma grubunu, 13 ki?i kontrol grubunu (basit horlamas? olanlar) olu?turdu. OUAS'l? hastalar apne-hipopne indeksi (AH?) de?erlerine g?re grupland?r?ld?. AH?: 5-15 olanlar hafif, AH?: 16-30 olanlar orta, > 30 olanlar a??r OUAS olarak s?n?fland?r?ld?. AH? sonu?lar?na g?re hastalar?n 11'i hafif, 14'? orta, 16's? a??r OUAS olarak grupland?r?ld?. ?al??maya kat?lanlara hastane anksiyete ve depresyon (HAD) ?l?e?i uyguland?. HAD ?l?e?i, Zigmond ve Snaith taraf?ndan geli?tirilmi?tir (7). T?rk?e ge?erlilik ve g?venilirli?i yap?lm?? olup, anksiyete alt ?l?e?i i?in r de?eri r= 0.8532, depresyon i?in r= 0.8069 bulunmu?tur. Anksiyete alt ?l?e?i i?in kesme puan? 10, depresyon alt ?l?e?i i?in kesme puan? 7'dir.

Stresle ba?a ??kma ?l?e?i; Flokman ve Lazarus (1984 y?l?nda) taraf?ndan geli?tirilmi?tir. T?rk?e ge?erlili?i ?ahin ve arkada?lar? taraf?ndan yap?lm??t?r (8). Altm?? maddeden olu?ur. Altm?? soru ve 15 alt ?l?ekten olu?mu?tur. Bu ?l?ek yard?m?yla insanlar?n g?nl?k ya?amlar?nda g?? ve bunalt? verici olaylarla kar??la?t?klar? zaman verdi?i tepkileri ?l?mek ama?lanm??t?r. Tutarl?l?k katsay?s? 0.79'dur.

K?sa yeti yitim anketi; Kaplan taraf?ndan T?rk?e ge?erlilik ve g?venilirli?i yap?lm?? olup, sekiz sorudan olu?ur (9). ?l?e?in toplam puan? 0-22 aras?nda de?i?ir; 5-7 puan hafif yeti yitimi, 8-12 puan orta a??rl?kta yeti yitimi, > 13 puan ise a??r yeti yitimini g?stermektedir.

Ayn? zamanda hastalar?n ya?, cinsiyet ve beden kitle indeksleri (BK?) de?erlendirilmi?tir. G?nd?z uykululu?u saptamak i?in Epworth Uykululuk Skalas? (EUS) kullan?lm??t?r.

?statistiksel Analiz

Tan?mlay?c? istatistikler frekans, y?zde ve ortalama ? standart sapma ?eklinde verilmi?tir. Analizler i?in SPSS 10.0 paket program? kullan?lm??t?r. Verilerin istatistiksel analizinde Kruskal Wallis varyans analizi, Bonferroni d?zeltmeli Mann-Whitney U testi, iki ortalama aras?ndaki fark?n ?nemlilik testi, Mann-Whitney U testi ve varyans analizi kullan?lm??t?r. ?statistiksel anlaml?l?k i?in p< 0.05 olarak kabul edildi.

BULGULAR

?al??mam?za 41'i OUAS'l? hasta, 13'? basit horlamal? kontrol grubu olmak ?zere toplam 54 ki?i al?nd?. Hastalar?n demografik verileri Tablo 1'de g?sterilmi?tir. ?al??ma grubundaki 41 (%100) hastan?n horlamas?, 31 (%79.5) hastan?n tan?kl? apnesi ve 23 (%60.5) hastan?n g?nd?z a??r? uyku hali mevcuttu. ?al??ma grubu ile kontrol grubu aras?nda ya?, BK?, uyku s?resi, uyku etkinli?i ve EUS puan? a??s?ndan fark yoktu. ?al??ma grubu ve kontrol grubunun HAD anksiyete, HAD depresyon ve yeti yitimi a??s?ndan farklar? Tablo 2'de verilmi?tir. HAD anksiyete ve depresyon puan?, yeti yitimi de?erleri iki grup aras?nda istatistiksel olarak farkl? de?ildi (p> 0.05) (Tablo 2). Stresle ba?a ??kma de?erlendirmesinde i?e kapanman?n OUAS'l?larda daha fazla oldu?u g?r?ld? (p= 0.031). Ayr?ca, orta ve a??r OUAS'l?larda sosyal destek arama ihtiyac?n?n artm?? oldu?u saptand? (p= 0.037).


Tablo 1

Tablo 2

Uyku etkinli?i ile HAD anksiyete ve HAD depresyon sonu?lar? aras?nda etkile?im yoktu.

Hastalar hafif, orta ve a??r OUAS olarak grupland?r?ld???nda stresle ba?a ??kma ?l?e?inde Stres-7 i?in gruplar aras?nda farkl?l?k g?r?ld? (p= 0.037) (Tablo 3).


Tablo 3

TARTI?MA

?al??mam?zda gruplar aras?nda uyku etkinli?i, HAD anksiyete ve depresyon puanlar?, yeti yitimi de?erleri a??s?ndan istatistiksel olarak anlaml? bir fark bulunamad?. Stresle ba?a ??kma de?erlendirmesinde i?e kapanman?n OUAS'l?larda daha fazla oldu?u g?r?ld?. Orta ve a??r OUAS'l?larda sosyal destek arama ihtiyac?n?n artm?? oldu?u saptand?.

Literat?rde stresle ba?a ??kma ve yeti yitimi de?erlendirmesi yapan ?al??malara rastlayamad?k, bu nedenle de elde etti?imiz verileri tart??amad?k.

Depresyon, OUAS ile birarada bulunan en s?k hastal?klardan biridir (10). Uyku yap?s?nda meydana gelen de?i?iklikler depresyon ba?ta olmak ?zere bir?ok psikiyatrik hastal???n olu?mas?na zemin haz?rlar (11). Son 10 y?ld?r duygu de?i?ikli?i olarak depresyon ve anksiyete ile OUAS aras?nda ara?t?rmalar yap?lmaktad?r (10).

Klinik ?al??malarda OUAS ile depresyon aras?nda ili?ki oldu?u ve bu ili?kinin multifakt?riyel oldu?u belirtilmi?tir (12). Bir ?al??mada depresyon prevalans? %7-63, anksiyete prevalans? %11-70 oran?nda bulunmu?tur (10). Ohayon da OUAS ile depresyon aras?nda ili?ki oldu?unu tespit etmi?tir (13). Guilleminault ve arkada?lar? ise OUAS'l? hastalar?n %24'?nde depresyon, Millman ve arkada?lar? da %45'inde depresyon bulmu?lard?r (14,15). ?ahbaz ve arkada?lar? ?al??malar?nda anksiyete ve depresyon ile OUAS ?iddeti aras?nda ili?ki saptam??lard?r (4).

Bunlar?n tersini g?steren baz? ?al??malarda, OUAS ve depresyon aras?nda ili?ki olmad??? belirtilmi?tir. Fidan ve arkada?lar?, hastalar?nda d???k depresyon skorlar? bulmu?lar ve OUAS ?iddeti ile negatif bir korelasyon tespit etmi?lerdir (5). Bliwise ve arkada?lar? ile Millman ve arkada?lar? OUAS ve depresyon aras?nda ili?ki tespit edememi?lerdir (15,16).

Birka? ?al??mada OUAS ile anksiyete aras?nda ili?ki g?sterilmi?tir. Borak ve arkada?lar? ciddi OUAS'? olanlarda anksiyete oldu?unu belirtmi?lerdir (17). ?ahbaz ve arkada?lar? OUAS'l? hastalarda uyku b?l?nmesinin g?nd?z a??r? uyku haline neden oldu?unu, bunun sonucu olarak da anksiyete ve depresyon geli?ti?ini ve ya?am kalitesinin bozuldu?unu s?ylemi?lerdir (4). Engleman ve arkada?lar? hafif OUAS'l? hastalarda depresyon prevalans?n? %16-41 oran?nda, anksiyete prevalans?n? da %67 oran?nda bulmu?lard?r (18). A??r OUAS'l? hastalarda OUAS ile anksiyete aras?nda ili?ki oldu?u tespit edilmi?tir (17). AH? ile depresyon ve anksiyete aras?nda ili?ki tespit edilmi?tir (19).

Anksiyete ve depresyonun farkl? oranlarda bulunmas? farkl? sebeplere ba?l?d?r: hasta karakterleri (cinsiyet, ya?, ki?isel farkl?l?klar), depresyon ve anksiyeteyi belirlemek i?in kullan?lan metot farkl?l?klar? gibi (10).

?al??mam?zda OUAS ile anksiyete ve depresyon aras?nda ili?ki tespit edemedik, ayr?ca OUAS ?iddetiyle depresyon ve anksiyete aras?nda da korelasyon bulamad?k.

Baz? ?al??malarda OUAS'da depresyon ve cinsiyet ili?kisine de de?inilmi?tir. OUAS'l? kad?nlar erkeklere g?re daha ?ok depresif semptomlara sahiptir (10). Pillar ve Lavie kad?n ve erkeklerde duygu de?i?ikli?inin farkl? oldu?unu belirtmi?ler, bu durumu cinsiyete ba?lam??lard?r (20). Bir ?al??mada kad?nlarda depresyon ve anksiyete skorunun y?ksek oldu?u, depresyon skorunun a??r OUAS'da daha y?ksek oldu?u tespit edilmi?tir (22). OUAS'l? kad?nlar?n erkeklere g?re daha fazla depresif semptomlara sahip oldu?u bulunmu?tur (21,22). ?al??mam?zda ise kad?n say?s? az oldu?u i?in kad?n erkek farkl?l???n? de?erlendiremedik.

OUAS'?n CPAP ile optimal tedavisi afektif ve kognitif fonksiyonlar? d?zeltebilir (23).

Genel pop?lasyonla kar??la?t?r?ld???nda; tedavi edilmemi? OUAS'da depresyon daha fazla g?r?lmektedir. Genellikle uyku hastal??? olanlar depresyona daha yatk?nd?r (15,24). CPAP tedavisi ile depresyon iyile?mektedir. CPAP tedavisi depresyon ?zerindeki etkili midir? Bu soruya yan?t almak i?in ileri ara?t?rmalara gereksinim vard?r.

?al??mam?z?n k?s?tl?l?klar?ndan biri, hastalar?m?za uygulad???m?z anketleri, CPAP tedavisi sonras? yinelemeyi ama?lay?p, CPAP tedavisinin depresyon ?zerine olan etkisini de?erlendirmek istemi?tik. Fakat hastalar CPAP tedavisi sonras? kontrole gelmedikleri i?in bu tedavinin depresyon ?zerindeki etkilerini de?erlendiremedik. ?al??ma grubu ve kontrol grubunun yeterli say?da olmamas? ve ?zellikle cinsiyet da??l?m? oranlar?n?n e?it olmamas? ?al??man?n bir di?er k?s?tl?l???d?r.

Sonu? olarak, ?al??mam?z?n verileri ?????nda ?zellikle orta ve a??r OUAS'l? hastalar?m?zda stresle ba?a ??kmada i?e kapanma ve sosyal destek arama ihtiyac?n?n daha fazla olmas? gibi n?ropsikiyatrik bozukluklar?n oldu?u g?r?ld? Olgu say?lar?n?n daha fazla oldu?u ileri ?al??malara ihtiya? oldu?u kan?s?nday?z.

?IKAR?ATI?MASI

Bildirilmemi?tir.

KAYNAKLAR

  1. Veale D, Poussin G, Benes F, Pepin JL, Levy P. Identification of quality of life concerns of patients with obstructive sleep apnoea at the time of initiation of continuous positive airway pressure: a discourse analysis. Qual Life Res 2002; 11: 389-99.
  2. Harris M, Glozier N, Ratnavadivel R, Grunstein RR. Obstructive sleep apnea and depreesion. Sleep Med Rev 2009; 13: 437-44.
  3. Sharafkhaneh A, Giray N, Richardson P, Young T, Hirshkowitz M. Association of psychiatric disorders and sleep apnea in a large cohort. Sleep 2005; 28: 1405-11.
  4. Sahbaz S, Itil O, Inonu H, Oztura I, Yemez B, Baklan B. Quality of life, frequency of anxiety and depression in obstructive sleep apnea syndrome. Tur Toraks Der 2008; 9: 141-5.
  5. Fidan F, ?nl? M, Sezer M, Pala E, Ge?ici ?. Relationship between obstructive sleep apnea syndrome and anxiety or depression. Tur Toraks Der 2006; 7: 125-9.
  6. Fidan F, Unl? M, Sezer M, Ge?ici O, Kara Z. Compliance to CPAP treatment and effects of treatment on anxiety and depression in patients with obstructive sleep apnea syndrome. Tuberk Toraks 2007; 55: 271-7.
  7. Zigmond AS, Snaith RP. The hospital anxiety and depression scale. Acta Psychiatr Scand 1983; 67: 361-70.
  8. ?ahin NH, Durak A. Questiner of stress dealing methods: Adaptation for university students. Turkish Psychiatry Journal 1995; 10: 56-73.
  9. Kaplan I. Mental disorders and disability in a primary health care clinic in semi-rural area. T?rk Psikiyatri Dergisi 1995; 6: 169-79.
  10. Saunam?ki T, Jehkonen M. Depression and anxiety in obstructive sleep apnea syndrome: a review. Acta Neurol Scand 2007; 116: 277-88.
  11. Ergin Bakar E, Y?lmaz H. A descriptive study: psychiatric diseases accompanying obstructive sleep apnea syndrome (OSAS). New Symposium Journal 2008; 46: 215-20.
  12. Flemons WW, Tsai W. Quality of life consequences of sleep-disordered breathing. J Allergy Clin Immunol 1997; 99: 750-6.
  13. Ohayon MM. The effects of breathing-related sleep disorders on mood disturbances in the general population. J Clin Psychiatry 2003; 64: 1195-200.
  14. Guilleminault C, Dement WC. Sleep apnea sydrome due to upper airway obstruction. Arch Intern Med 1977; 137: 296-300.
  15. Millman RP, Fogel BS, McNamara ME, Carlisle CC. Depression as a manifestation of obstructive sleep apnea: reversal with nasal continuous positive airway pressure. J Clin Psychiatry 1989; 50: 348-51.
  16. Bliwise DL, Yesavage JA, Sink J, Widrow L, Dement WC. Depressive symptoms and impaired respiration in sleep. J Consult Clin Psychol 1986; 54: 734-5.
  17. Borak J, Cieslicki JK, Koziej M, Matuszewski A, Zielinski J. Effects of CPAP treatment on psychological status in patients with severe obstructive sleep apnoea. J Sleep Res 1996; 5: 123-7.
  18. Engleman HE, Kingshott RN, Wraith PK, Mackay TW, Deary IJ, Douglas NJ. Randomized placebo-controlled crossover trial of continuous positive airways pressure for mild obstructive sleep apnea/hypopnea syndrome. Am J Respir Crit Care Med 1999; 159: 461-7.
  19. Macey PM, Woo MA, Kumar R, Cross RL, Harper RM. Relationship between obstructive sleep apnea severity and sleep, depression and anxiety symptoms in newly-diagnosed patients. PLoS One 2010; 16; 5: e10211.
  20. Pillar G, Lavie P. Psychiatric symptoms in sleep apnea syndrome: effects of gender and respiratory disturbance index. Chest 1998; 114: 697-703.
  21. Smith R, Ronald J, Delaive K, Walld R, Manfreda J, Kryger MH. What are obstructive sleep apnea patients being treated for prior to this diagnosis? Chest 2002; 121: 164-72.
  22. Shepertycky MR, Banno K, Kryger MH. Differences between men and women in the clinical presentation of patients diagnosed with obstructive sleep apnea syndrome. Sleep 2005; 28: 309-14.
  23. El-ad B, Lavie P. Effect of sleep apnea on cognition and mood. Int Rev Psychiatry 2005; 17: 227-82.
  24. Kjelsberga FN, Ruuda EA, Stavema K. Predictors of symptoms of anxiety and depression in obstructive sleep apnea. Sleep Medicine 2005; 6: 341-6.

Yaz??ma Adresi (Address for Correspondence):

Dr. Ali ?hsan YILDIZ,

Pamukkale ?niversitesi T?p Fak?ltesi,

G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?,

K?n?kl?, DEN?ZL? - TURKEY

e-mail: aliihsanyildiz33@gmail.com

Yazd?r