Yazd?r

Kardiyopulmoner egzersiz testinin kullan?ld??? bilimsel ?al??malar: T?rkiye'den bir bak??

Sevin? SARIN? ULA?LI1, Gaye ULUBAY2


1 Afyon Kocatepe ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, Afyonkarahisar,

2 Ba?kent ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, Ankara.

Tuberk Toraks 2013; 61(2): 166-169 • doi: 10.5578/tt.4921

Geli? Tarihi/Received: 14.02.2013 - Kabul Edili? Tarihi/Accepted: 24.02.2013

Egzersiz testleri istirahat s?ras?nda belirti vermeyen patolojileri saptamak, ?e?itli sistemlerin yeterlili?ini belirlemek i?in kullan?lan testlerdir (1). Bu testlerin de?erlendirilmesinde ve yorumlanmas?nda kullan?lan bir?ok parametre bu sistemlerin fonksiyonlar? hakk?nda bilgi vermektedir (2). Egzersize yan?tta en ?nemli rol? solunum sistemi, dola??m sistemi ve kas-iskelet sistemi almaktad?r.

Kardiyopulmoner egzersiz testi (KPET) ise, sebebi saptanamayan egzersiz tolerans?nda azalma, egzersiz s?ras?nda fonksiyonel kapasitenin belirlenmesi, tan? ve tedavi takibi durumlar?nda fizyolojik bozuklu?u saptamak i?in kullan?lan bir testtir. Test s?ras?nda istirahat ?l??mlerinden farkl? olarak akci?erlerin kapasitesinin ?l??m? ve monit?rizasyonuna ek olarak t?ketilen oksijen miktar?, ?retilen karbondioksit miktar?, oksijen sat?rasyonu gibi metabolik de?i?kenlerle birlikte elektrokardiyogram, kalp h?z?, kardiyak output gibi kardiyak parametreleri takip ve monit?rize etmek m?mk?nd?r (3,4). KPET'in en s?k kullan?m nedeni dispne etyolojisinin ayd?nlat?lmas? olmakla birlikte zengin bir endikasyon alan? vard?r. KPET endikasyonlar? Tablo 1'de g?sterilmi?tir.


Tablo 1

KPET sadece g???s hastal?klar? de?il kardiyoloji, g???s cerrahisi, fizik tedavi ve rehabilitasyon, spor hekimli?i, fizyoloji gibi di?er anabilim dallar? taraf?ndan da kullan?lmaktad?r. Son y?llarda KPET'in kullan?ld??? ?al??malar?n say?s? ve ne kadar?n?n g???s hastal?klar? uzmanlar? taraf?ndan yap?ld??? dikkat edilmesi gereken bir konudur. Bu yaz?da, d?nyada ve T?rkiye'de KPET kullan?larak yap?lan bilimsel ara?t?rmalar?n say?s?n?n, konular?n?n, yay?nland?klar? dergilerin ve y?llara g?re da??l?mlar?n?n ara?t?r?lmas?, b?ylece ?lkemizdeki g???s hastal?klar? uzmanlar?n?n KPET kullan?mlar?n?n de?erlendirilmesi hedeflenmi?tir.

Bu ama?la, d?nyada ve ?kemizde 2002-2012 y?llar? aras?nda ?Science Citation Index (SCI)? ve ?Science Citation Index Expanded (SCI-E)? kapsam?nda olan dergilerde yay?nlanm?? KPET konusundaki b?t?n ?al??malar de?erlendirildi. Bu de?erlendirme i?in ?Thomas Reuters Web of Knowledge-Web of Science? yaz?l?m? kullan?ld?. Ayr?ca, ?lkemizdeki g???s hastal?klar? uzmanlar?n?n kat?lm?? olduklar? bilimsel yay?nlar?n ?zetleri incelendi. T?m d?nyada 2002-2012 y?llar? aras?nda KPET'in kullan?ld??? toplam 2085 bilimsel yay?n oldu?u tespit edildi. Yay?nlar?n ?lkelere g?re da??l?m? Tablo 2'de g?sterilmi?tir.


Tablo 2

?lkemiz ara?t?rmac?lar?n?n bu yay?nlardan 55'ine kat?lm?? olduklar? ve yay?n say?s?na g?re s?ralamada 14. s?rada yer ald?klar? g?r?ld? (Tablo 2). ?lkemizdeki ara?t?rmac?lar?n kat?lm?? olduklar? ?al??malar?n %94.6's?n?n makale, %5.4'?n?n ise edit?re mektup olarak yay?nland??? saptand?. Bu ?al??malar?n SCI ve SCI-E kapsam?nda yay?nland??? ilk 10 dergi Tablo 3'te g?sterilmektedir.


Tablo 3

Bu yay?nlar?n bilim dallar?na g?re da??l?mlar? Tablo 4'te belirtilmi?tir.


Tablo 4

?lkemiz yazarlar?n?n isim listesi ve yay?n say?lar? Tablo 5'te g?sterilmi?tir. 2007 y?l?nda 12 bilimsel yay?n g?ze ?arparken, 2003 ve 2011 y?llar?nda bu konuda sadece iki yay?n bas?lm??t?r. 2012 y?l?nda ise d?rt adet bilimsel yay?n d?nya literat?r?ne eklenmi?tir. Yay?nlar?n y?llara g?re da??l?m? ?ekil 1'de g?sterilmi?tir.


Tablo 5

?ekil 1

?lkemizde bu ?al??malar?n 15'ine g???s hastal?klar? uzmanlar?n?n kat?lm?? oldu?u izlendi. ?lkemiz g???s hastal?klar? uzmanlar?n?n kat?lm?? olduklar? 15 bilimsel yay?n?n ?zetleri incelendi. Bu ?al??malar?n y?llara g?re da??l?m? ?ekil 2'de g?sterilmektedir.


?ekil 2

Bu ?al??malarda normal ejeksiyon fraksiyon de?eri olan bireyler (1 ?al??ma), kronik obstr?ktif akci?er hastal??? (4 ?al??ma), ankilozan spondilit (1 ?al??ma), sarkoidoz (1 ?al??ma), obstr?ktif uyku apne sendromu (1 ?al??ma), kronik b?brek yetmezli?i (2 ?al??ma), diyastolik disfonksiyon (1 ?al??ma), pulmoner hipertansiyon (1 ?al??ma), solid organ transplantasyonu (1 ?al??ma), kalp transplantasyonu (1 ?al??ma) ve Fallot Tetralojisi onar?m? (1 ?al??ma) olan hasta gruplar?na KPET yap?lm?? oldu?u g?r?ld?. G???s hastal?klar? anabilim dal?nda s?k takip edilen kronik obstr?ktif akci?er hastal??? olan hasta grubunun al?nd??? d?rt adet bilimsel yay?n?n olmas? dikkat ?ekmekteydi (5,6,7,8).

Sonu? olarak, ?lkemiz g???s hastal?klar? ve di?er anabilim dallar?ndaki ara?t?rmac?lar?n KPET'i kullanarak yapm?? olduklar? ara?t?rmalar?n say?s?n?n az oldu?u g?r?lm??t?r. Ayr?ca, g???s hastal?klar? anabilim dal?nda takip edilen bir?ok hasta grubunda da KPET ile ilgili bilimsel yay?n olmad??? fark edilmi?tir. Ara?t?rmac?lar?n KPET konusunda yeterli e?itim ve ekipman deste?i ile farkl? hasta gruplar?nda d?nya literat?r?ne katk? yapmalar? ?lkemiz ve g???s hastal?klar? anabilim dal? i?in gerekli ve ?nemlidir.

?IKAR ?ATI?MASI

Bildirilmemi?tir.

KAYNAKLAR

  1. Ulubay G, Oner Ey?bo?lu F. Cardiopulmonary exercise testing. Tuberk Toraks 2006; 54: 90-8.
  2. Pichurko BM. Exercising your patient: which test(s) and when? Respir Care 2012; 57: 100-10; discussion 110-3.
  3. Sevin? C. Kardiyopulmoner egzersiz testlerinin kullan?m alanlar? ve temel parametreler. Saryal SB, Ulubay G (edit?rler). Solunum Fonksiyon Testleri. Toraks Kitaplar? ?stanbul: Aves Yay?nc?l?k 2012: 329-35.
  4. ATS/ACCP Statement on cardiopulmonary exercise testing. Am J Crit Care Med 2003; 167: 211-77.
  5. Ulubay G, Ulasli SS, Bozbas SS, Ozdemirel T, Karatas M. Effects of peripheral neuropathy on exercise capacity and quality of life in patients with chronic obstructive pulmonary diseases. Arch Med Sci 2012; 8: 296-302.
  6. Yazici M, Arbak P, Balbay O, Maden E, Erbas M, Erbilen E, et al. Relationship between arterial blood gas values, pulmonary function tests and treadmill exercise testing parameters in patients with COPD. Respirology 2004; 9: 320-5.
  7. Karapolat H, Eyigor S, Atasever A, Zoghi M, Nalbantgil S, Durmaz B. Effect of dyspnea and clinical variables on the quality of life and functional capacity in patients with chronic obstructive pulmonary disease and congestive heart failure. Chin Med J (Engl) 2008; 121: 592-6.
  8. Hansen JE, Ulubay G, Chow BF, Sun XG, Wasserman K. Mixed-expired and end-tidal CO2 distinguish between ventilation and perfusion defects during exercise testing in patients with lung and heart diseases. Chest 2007; 132: 977-83.

Yaz??ma Adresi (Address for Correspondence):

Dr. Sevin? SARIN? ULA?LI,

Afyon Kocatepe ?niversitesi T?p Fak?ltesi,

G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?,

AFYONKARAH?SAR - TURKEY

e-mail: sevincsarinc@gmail.com

Yazd?r