Yazd?r

St. George solunum anketinin T?rk?e ge?erlilik ve g?venilirli?i

Mehmet POLATLI1, Arzu YORGANCIO?LU2, ?mer AYDEM?R3, Nilg?n YILMAZ DEM?RC?4, Gamze KIRKIL5,
Sibel ATI? NAYCI6, Nurdan K?KT?RK7, Atilla UYSAL8, Selim Erkan AKDEM?R2, Eylem Sercan ?ZG?R6,
Gonca G?NAKAN9


1 Adnan Menderes ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, Ayd?n,

2 Celal Bayar ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, Manisa,

3 Celal Bayar ?niversitesi T?p Fak?ltesi, Psikiyatri Anabilim Dal?, Manisa,

4 SB Atat?rk G???s Hastal?klar? ve G???s Cerrahisi E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi, G???s Hastal?klar? Klini?i,

Ankara,

5 F?rat ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, Elaz??,

6 Mersin ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, Mersin,

7 Gazi ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, Ankara,

8 SB Okmeydan? E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi, G???s Hastal?klar? Klini?i, ?stanbul,

9 Gazi ?niversitesi Sa?l?k Bilimleri Fak?ltesi, Hem?irelik B?l?m?, Ankara.

?ZET

St. George solunum anketinin T?rk?e ge?erlilik ve g?venilirli?i

Giri?: Kronik obstr?ktif akci?er hastal??? (KOAH)'nda sa?l?k durumunu de?erlendirmenin ?nemi son y?llarda bir?ok ?al??mada vurgulanmaktad?r. Bu ?al??mada ama?, St. George Solunum Anketinin T?rk?e s?r?m?n?n g?venilirlik ve ge?erlili?ini ortaya koymakt?r.

Materyal ve Metod: ?al??maya T?rkiye genelinde yedi merkez kat?lm??t?r. KOAH tan?s? konulmu? ve evrelenmi?, ya?lar? 40-75 y?l aras?nda de?i?en 321 hasta ?al??maya al?nm??t?r. Hastalara semptom skoru [dispne (breathlessness), ?ks?r?k (cough), balgam ?l??m? (sputum scale) (BCSS)] T?rk?e ?evirisi, mMRC (Modified Medical Research Council) dispne skoru, St. George Solunum Anketi (SGRQ), KOAH De?erlendirme Testi (CAT) ve K?sa Form-36 (SF-36) uygulanm??t?r. ?statistiksel de?erlendirmede i? tutarl?l?k katsay?s?, farkl? hastal?k d?zeylerini ay?rt edicilik d?zeyi ve di?er ?l?eklerle korelasyon hesaplanm??t?r.

Bulgular: Olgular?n ya? ortalamas? 62.4 ? 8.9 y?ld?r ve ortalama FEV1 de?eri %51.9 ? 19.2 olarak bulunmu?tur. G?venilirlik analizinde Cronbach alfa i? tutarl?l?k katsay?s? 0.8815 olarak hesaplanm??t?r. ?l?e?in toplam puan?n?n iki hafta sonra uygulanan yeniden test sonucunun ilk de?er ile korelasyonu 0.90 (p< 0.0001) olarak elde edilmi?tir. Ge?erlilik analizinde SGRQ'nun hem toplam puan?n?n hem de alt ?l?ek puanlar?n?n di?er ?l?eklerle korelasyon katsay?lar?na g?re CAT ile toplam skorun korelasyonu 0.782 (p< 0.0001), SF-36 alt ?l?ekleriyle ise -0.481 ile -0.819 aras?nda bulunmu?tur (p< 0.0001). SGRQ toplam skorunun ve alt ?l?ek toplam puanlar?n?n farkl? hastal?k evreleri, ?iddetleri ve d?zeylerine g?re ay?rt edicili?ine bak?ld???nda, t?m kriter d?zeylerini anlaml? olarak (p< 0.0001) ay?rt etti?i ve solunum fonksiyon testleriyle anlaml? d?zeyde korelasyon (p< 0.0001) g?sterdi?i saptanm??t?r.

Sonu?: SGRQ T?rk?e formu g?nl?k klinik uygulamada g?venilir ve ge?erli bi?imde kullan?lacak bir de?erlendirme arac?d?r.

Anahtar Kelimeler: KOAH, St. George Solunum Anketi (SGRQ), ge?erlilik ve g?venilirlik.

SUMMARY

Validity and reliability of Turkish version of St. George's respiratory questionnaire

Mehmet POLATLI1, Arzu YORGANCIO?LU2, ?mer AYDEM?R3, Nilg?n YILMAZ DEM?RC?4, Gamze KIRKIL5,
Sibel ATI? NAYCI6, Nurdan K?KT?RK7, Atilla UYSAL8, Selim Erkan AKDEM?R2, Eylem Sercan ?ZG?R6,
Gonca G?NAKAN9


1 Department of Chest Diseases, Faculty of Medicine, Adnan Menderes University, Aydin, Turkey,

2 Department of Chest Diseases, Faculty of Medicine, Celal Bayar University, Manisa, Turkey,

3 Department of Physciatry, Faculty of Medicine, Celal Bayar University, Manisa, Turkey,

4 Clinic of Chest Diseases, Ataturk Chest Diseases and Chest Surgery Training and Research Hospital,

Ankara, Turkey,

5 Department of Chest Diseases, Faculty of Medicine, Firat University, Elazig, Turkey,

6 Department of Chest Diseases, Faculty of Medicine, Mersin University, Mersin, Turkey,

7 Department of Chest Diseases, Faculty of Medicine, Gazi University, Ankara, Turkey,

8 Clinic of Chest Diseases, Okmeydani Training and Research Hospital, Istanbul, Turkey,

9 Department of Nursing, Faculty of Health Sciences, Gazi University, Ankara, Turkey.

Introduction: The importance of the evaluation of health status in chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is recently highlighted in many studies. In this study, we aimed to test the validity and reliability of the Turkish version of St. George Respiratory Questionnaire (SGRQ).

Materials and Methods: The study was conducted in seven centers in Turkey. Three hundred and twenty one COPD patients (40-75 years) were included to the study. Turkish versions of breathlessness, Cough, and Sputum Scale (BCSS), mMRC (Modified Medical Research Council) dyspnea scale, SGRQ, COPD assessment test (CAT) and Short Form Health Survey (SF-36) were carried out to the patients. The statistical analysis of SGRQ was performed by using the coefficient of internal consistency, discriminative analysis for different stages and the correlation with the other scales.

Results: The mean age was 62.4 ? 8.9 years and the mean FEV1 was 51.9 ? 19.2% pred. The coefficient of internal consistency (Cronbach alpha) was 0.8815. The correlation between the total score measured initially and that obtained two weeks later was found to be highly significant (r= 0.90, p< 0.0001). According the results of validation of both total score and the components of SGRQ, the correlation between the total score of SGRQ and CAT was 0.782 (p< 0.0001), SGRQ and SF-36 was between -0.481 ile -0.819 (p< 0.0001). The total and component scores were able to discriminate different disease stages and a significant correlation was found to be with pulmonary function tests.

Conclusion: SGRQ Turkish version is a reliable and valid assessment tool for COPD patients in clinical practice.

Key Words: COPD, St. George Respiratory Questionnaire (SGRQ), validity and reliability.

Tuberk Toraks 2013; 61(2): 81-87 • doi: 10.5578/tt.5404

Geli? Tarihi/Received: 30/04/2013 - Kabul Edili? Tarihi/Accepted: 13/05/2013

G?R??

G?n?m?zde kronik obstr?ktif akci?er hastal??? (KOAH), sigara duman? ba?ta olmak ?zere zararl? partik?l veya gazlara kar?? geli?en, akci?erler ve hava yollar?nda artm?? inflamatuvar yan?tla ili?kili, genellikle ilerleyici, kal?c? hava ak?m? k?s?tlanmas?yla karakterize, tedavi edilebilir ve ?nlenebilir bir hastal?k olarak tan?mlanmakta, e?lik eden hastal?klar ve alevlenmelerin KOAH'?n ?iddetini etkiledi?i vurgulanmaktad?r (1). Tan? i?in spirometrik inceleme gereklidir ve bronkodilat?r sonras? FEV1/FVC < %70 olmas? KOAH ile uyumlu kabul edilmektedir. Spirometrik inceleme hastal???n tan?s?, ?iddetinin belirlenmesi ve prognozun ?ng?r?lmesinde ?nemli bir belirte? olmakla birlikte, ilgili patolojik mekanizmalar?n farkl? d?zeylerde olmas? nedeniyle, yaln?zca spirometrik ?l??mle do?ru bir ?ekilde KOAH'?n ?iddetini belirleyebilmek, prognozunu ?ng?rebilmek ve tedavinin etkinli?ini de?erlendirebilmek; b?ylece hastal???n t?m boyutlar?n? ?l?ebilmek m?mk?n g?r?nmemektedir (2). ??nk? her olguda klinik tablo, birlikte bulunan hastal?klar, altta yatan akci?er patolojileri, hastal???n ?iddeti ve hastal???n ilerleme h?z? farkl?d?r. ?stelik spirometrik inceleme hastal???n akci?er d???nda kalan sistemik etkileri konusunda yeterli bilgi vermedi?i gibi dispne d?zeyi ve ya?am kalitesiyle de zay?f bir korelasyon g?stermektedir. Son y?llarda, KOAH'da yaln?zca patofizyolojik s?re?lerden baz?lar?yla ilgisi bulunan birinci saniyedeki zorlu ekspirasyon hacmi (FEV1) d?zeyine g?re KOAH ?iddetinin de?erlendirilmesinin yetersizli?i ve farkl? fenotiplerin tan?mlanmas?nda ek olarak ba?ka belirte?lerin de dikkate al?nmas? gerekti?i ?zerindeki g?r??ler kabul g?rmektedir (3). Hekim taraf?ndan yap?lan fizyolojik de?erlendirme vazge?ilmez bir ?l??t olarak kabul edilse de, hastal???n ?nemli noktalar? konusunda hasta ve hekim g?r?? birli?i i?inde olmayabilir. Hasta taraf?ndan tan?mlanan en ?nemli klinik sorunlar nefes darl??? ve buna ba?l? ya?am kalitesinin bozulmas?d?r. Nitekim son GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease) raporunda, yaln?zca FEV1 temeline dayanan hastal?k y?netimi yerine, FEV1'in yan? s?ra semptom ve alevlenmelerin de dahil edildi?i bir evreleme sistemine ge?ilmi?tir (1). KOAH'?n bir?ok organ ve sistemi etkilemesi nedeniyle, ortaya ??kan farkl? fizyopatolojik s?re?lerin sonu?lar?n? ortak bir skorda birle?tirecek bir belirtecin olmas? ?nemlidir. Bu a??dan bak?ld???nda sa?l?k durumunun ?l??lmesi, KOAH'a ba?l? ortaya ??kan etkilerin kapsaml? ve genel anlamda de?erlendirilmesine olanak sa?lamaktad?r.

Ya?am kalitesinin ki?inin sa?l??? d???nda i?i, ekonomik durumu, ailesi, sosyal ?evresi gibi bir?ok fakt?rle ili?kili olmas? nedeniyle, sa?l?kla ilgili ya?am kalitesi daha spesifik bir terimdir ve tercih edilmektedir. Sa?l?kla ilgili ya?am kalitesi, ki?inin sa?l?k a??s?ndan, ?zg?l, fiziksel, psikolojik ve sosyal durumunu ifade eder ve hastal???n ya?am kalitesinde yol a?m?? olabilece?i kay?plar? belirlemekte yard?mc?d?r. Sa?l?kla ilgili ya?am kalitesini ?l?en testlerden ?zellikle St. George Solunum Anketi (St. George's Respiratory Questionnaire, SGRQ) solunum hastal?klar? i?in ?zg?l olan bir testtir (4). SGRQ hastada ?? alana b?l?nm?? 50 maddeyi sorgular: semptomlar (8 madde), aktiviteler (16 madde), hastal???n etkileri (26 madde). Her maddede yan?t?n ampirik olarak bir a??rl??? vard?r. Semptomlar sorgulan?rken hastan?n solunum rahats?zl??? ile ?ks?r?k, balgam, g???ste h???lt? ve nefes darl??? d?zeyi ara?t?r?l?r. Aktivite komponenti, nefes darl???na sebep olabilen ya da nefes darl??? sebebiyle k?s?tlanan fiziksel aktivitelerle ilgilidir. Etki komponenti ise i?, me?guliyet, sa?l???n? kontrol alt?nda tutma, panik, medikasyon ve yan etkileri ile g?nl?k ya?am aktiviteleri s?ras?nda rahats?zl?k gibi fakt?rleri kapsar. Testin ?? b?l?m? ayr? ayr? skorlan?r ile toplam skor hesaplan?r. Skorlar 0-100 aras?nda de?i?ir. S?f?r skoru normale, 100 skoru ise maksimum ?z?rl?l??e i?aret eder. SGRQ anketinde tedaviye ba?l? d?rt birim de?i?im anlaml? kabul edilmektedir (5).

Bu ?al??mada ama?, KOAH'da sa?l?k durumunu de?erlendirmede ?nemli bir ?l??t olan SGRQ anketinin T?rk?e s?r?m?n?n g?venilirlik ve ge?erlili?ini ortaya koymakt?r.

MATERYAL ve METOD

Ara?t?rma, Celal Bayar ?niversitesi T?p Fak?ltesi Dekanl??? Bilimsel Ara?t?rmalar Etik Kurulunun izniyle T?rkiye genelinde yedi kurumun (Adnan Menderes ?niversitesi T?p Fak?ltesi, Celal Bayar ?niversitesi T?p Fak?ltesi, SB Atat?rk G???s Hastal?klar? ve G???s Cerrahisi E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi, F?rat ?niversitesi T?p Fak?ltesi, Mersin ?niversitesi T?p Fak?ltesi, Gazi ?niversitesi T?p Fak?ltesi, SB Okmeydan? E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi) g???s hastal?klar? polikliniklerine ba?vuran ve GOLD kriterlerine g?re (bronkodilat?r sonras? FEV1/FVC < %70) KOAH tan?s? konulan 321 hastayla y?r?t?lm??, bronkodilat?r sonras? FEV1 sonu?lar?na g?re olgular GOLD evrelerine g?re spirometrik olarak s?n?fland?r?lm??t?r.

Ya?am kalitesi de?erlendirmesi i?in yayg?n olarak kullan?lan genel bir ?l?ek olan T?bbi Hastal?klar Sonlan?m ?al??mas? (Medical Outcome Study, MOS) K?sa Form-36 (SF-36) kullan?lm??t?r. SF-36 Ware ve Sherbourne taraf?ndan geli?tirilmi?tir ve T?rk?e g?venilirlik ve ge?erlilik ?al??mas? Ko?yi?it ve arkada?lar? taraf?ndan yap?lm??t?r (6,7). SF-36 bir ?z-bildirim ?l?e?idir ve fiziksel i?levsellik, sosyal i?levsellik, rol g??l?kleri (fiziksel ve emosyonel), ruhsal sa?l?k, canl?l?k (vitalite), a?r? ve sa?l???n genel olarak alg?lanmas? gibi sa?l???n sekiz boyutunu 36 maddeyle incelemektedir. ?l?ek 0-100 aras?nda de?erlendirme sa?lamaktad?r ve daha y?ksek puan daha iyi sa?l?k d?zeyini g?stermektedir.

Hastalara ek olarak semptom skoru [dispne (breathlessness), ?ks?r?k (cough), balgam ?l??m? (sputum scale) (BCSS)] T?rk?e ?evirisi, MRC (Medical Research Council) dispne skoru, SGRQ ve KOAH De?erlendirme Testi (CAT) uygulanm??t?r. ?statistiksel de?erlendirmede g?venilirlik analizlerinde ?l?e?in Cronbach alfa i? tutarl?l?k katsay?s?, farkl? hastal?k d?zeylerini ay?rt edicilik d?zeyi ve di?er ?l?eklerle korelasyonu hesaplanm??t?r. Ayr?ca, madde-toplam puan ve alt boyut-toplam puan korelasyon katsay?lar? ile ?l?e?in g?venilirli?i ortaya konmu?tur. Uygulamada hasta grubundan 100 g?n?ll?ye ilk uygulamadan iki hafta sonra SGRQ tekrar uygulanm??t?r ve iki uygulama aras?ndaki korelasyon katsay?s? hesaplanarak test-yeniden test g?venilirli?i saptanm??t?r.

?l?e?in birlikte ge?erlilik a??s?ndan SGRQ ile CAT ve SF-36 aras?nda korelasyona bak?lm??t?r. Bu ?er?evede benzerlik g?steren alt boyutlar?n birbirleriyle korelasyonlar? hesaplanm??t?r. Hastalar?n hastal?k ?iddetlerinin g?stergeleri olan MRC, GOLD ve nefes darl???, ?ks?r?k ve balgam ?l?e?inin maddelerinin d?zeylerine g?re SGRQ toplam puan? ve alt ?l?ek puanlar? hesaplanm?? ve hastal???n de?i?ik evrelerine duyarl? olup olmad???n? ay?rt etmek i?in evreler aras?nda SGRQ toplam puan? ve alt ?l?ek puan ortalamalar? ANOVA ile kar??la?t?r?lm??t?r.

BULGULAR

Hastalar?n ya? ortalamas? 62.4 ? 8.9 y?ld?r ve %89.7'si (n= 288) erkektir. Ortalama hastal?k s?resi 5.3 ? 4.5 y?ld?r. Bronkodilat?r sonras? FVC %71.1 ? 21.9, FEV1 %51.9 ? 19.2, PEF % 54.0 ? 19.8 olarak bulunmu?tur.

GOLD evrelerine g?re spirometrik olarak hastalar?n 34 (%10.6)'? evre 1, 145 (%45.2)'i evre 2, 109 (%34.0)'u evre 3, 33 (%10.2)'? evre 4 olarak grupland?r?lm??t?r.

MRC dispne ?l?e?ine g?re 43 (%13.4) olgu evre 1, 94 (%29.3) olgu evre 2, 93 (%29) olgu evre 3, 64 (%19.9) olgu evre 4 ve 27 (%8.4) olgu evre 5 dispne tan?mlam??lard?r.

Hastalara uygulanan genel ya?am kalitesi anketlerinden SF-36 anketi ve CAT sonu?lar?na g?re bulgular Tablo 1'de yer almaktad?r.


Tablo 1

Hastal??a spesifik olarak uygulanan CAT ve SGRQ ?l?eklerinde, CAT ortalama 17.8 ? 9.5, SGRQ semptom skoru 61.8 ? 19.1, his (etki) skoru 42.9 ? 25.1, aktivite skoru 52.3 ? 23.2, toplam skor 59.1 ? 19.5 olarak bulunmu?tur.

G?venilirlik Analizleri

SGRQ'nun g?venilirlik analizinde Cronbach alfa i? tutarl?l?k katsay?s? t?m ?l?ek i?in 0.8815 olarak hesaplanm??t?r. Alt ?l?eklerin i? tutarl?l???na bak?ld???nda, semptom ?l?e?inin Cronbach alfa katsay?s? 0.8820, his (etki) alt ?l?e?i Cronbach alfa katsay?s? 0.8173, aktivite alt ?l?e?i Cronbach alfa katsay?s? 0.8192 olarak elde edilmi?tir. ?l?e?in toplam puan?n?n iki hafta sonra uygulanan yeniden test sonucunun ilk de?er ile korelasyonu 0.90 (p< 0.0001), semptom ?l?e?inin yeniden test korelasyonu 0.98 (p< 0.0001), his alt ?l?e?inin yeniden test korelasyonu 0.98 (p< 0.0001) ve aktivite alt ?l?e?inin yeniden test korelasyonu 0.96 (p< 0.0001) olarak bulunmu?tur.

Ge?erlilik Analizleri

CAT ile SGRQ toplam skorunun korelasyonu 0.782 (p< 0.0001), SF-36 alt ?l?ekleriyle -0.481 ile -0.819 aras?nda bulunmu?tur (p< 0.0001). SGRQ toplam skorunun ve alt ?l?ek skorlar?n?n farkl? hastal?k evreleri, ?iddetleri ve d?zeylerine g?re ay?rt edicili?ine bak?ld???nda, t?m kriter d?zeylerini anlaml? olarak (p<0.0001) ay?rt etti?i ve solunum fonksiyon testleriyle anlaml? d?zeyde korelasyon (p< 0.0001) g?sterdi?i saptanm??t?r (Tablo 2,3).


Tablo 2

Tablo 3

TARTI?MA

SGRQ KOAH de?erlendirmesinde belirti y?k?yle yeti yitimini dengeli bi?imde de?erlendirerek hastalar?n durumunu ortaya koyan ?nemli bir ?l?ektir. Bu ?al??mada T?rk?e formunun ge?erlilik ve g?venilirli?i ara?t?r?lm?? ve kullan?ma uygun oldu?u ortaya konmu?tur.

G?venilirlik analizlerinde i? tutarl?l?k a??s?ndan ?l?e?in hem t?m?n?n hem de alt ?l?eklerinin y?ksek d?zeyde i? tutarl?l?k g?sterdi?i ortaya konmu?tur. ?l?e?in Amerikan toplumundaki ?al??mas?nda t?m ?l?ek i?in i? tutarl?l?k katsay?s? 0.88, alt ?l?ekleri i?in 0.72-0.83 aras?nda bulunmu?tur (8). Kanada'da yap?lan Frans?zca formunun ?al??mas?nda ise t?m i? tutarl?l?k katsay?lar? 0.80'in ?zerinde bulunmu?tur (9). ?in formunun ?al??mas?nda ise ?l?e?in t?m? i?in i? tutarl?l?k katsay?s? 0.91, alt ?l?ekler i?in 0.74-0.86 aras?nda bulunmu?tur (10). Benzer ?ekilde T?rk?e formu da y?ksek Cronbach alfa i? tutarl?l?k katsay?lar? g?stererek iyi derecede g?venilir oldu?unu ortaya koymaktad?r. Test-yeniden test g?venilirli?inde ise iki ?l??m aras?nda ?ok iyi derecede korelasyon saptanarak g?venilirli?e ?nemli d?zeyde katk? sa?lanm??t?r.

Ge?erlilik analizlerinde ilk olarak benzer ?zellik ta??yan ?l?eklerle korelasyonlara bak?lm??t?r. En yak?n psikometrik ?zellikler g?steren CAT ile korelasyonlara bak?ld???nda, SGRQ toplam puan?yla neredeyse ?ok iyi d?zeyde korelasyon g?sterirken alt ?l?ekleriyle orta-iyi d?zeyde korelasyon g?sterdi?i saptanm??t?r (11). Ge?erlili?i desteklemek i?in jenerik ya?am kalitesi olan SF-36 ile de korelasyonlara bak?lm??t?r. Hem toplam puan hem de SGRQ alt ?l?ekleriyle SF-36'n?n alt ?l?ekleri aras?nda orta ile ?ok iyi d?zeyde korelasyon saptanm??t?r. Amerikan ve ?in formu i?in yap?lan ?al??mada SGRQ ile SF-36 aras?nda zay?f-orta d?zeyde korelasyon bulunurken, Kanada'da yap?lan Frans?zca formu i?in orta-y?ksek d?zeyde korelasyon saptanm??t?r (8,9,10). SGRQ sadece ya?am kalitesi ?l?ekleriyle de?il, ayn? zamanda semptom y?k?n?n bir ifadesi olan solunum testleriyle de korelasyon g?stermektedir. Bizim ?al??mam?zda solunum testleriyle korelasyonun zay?f-orta d?zeyde oldu?u g?sterilmi?tir. Benzer ?ekilde Amerikan, Kanada ve ?in ?al??malar?nda da solunum testleriyle zay?f-orta d?zeyde korelasyon saptanm??t?r (8,9,10). SGRQ toplam skoru ve alt ?l?eklerinin fonksiyonel parametreler (FVC, FEV1, PEF), GOLD spirometrik evreleri ve di?er anket skorlar?yla ili?kisi de?erlendirildi?inde, daha fazla semptomatik olgularda ve daha a??r hava yolu obstr?ksiyonu olanlarda korelasyon katsay?s?n?n daha da belirgin oldu?u dikkat ?ekmektedir. Ya?am kalitesini belirleyen ki?inin yapmak istedikleriyle ger?ekte yapabildikleri aras?ndaki fark?n boyutudur. Hasta taraf?ndan bak?ld???nda, bu fark? belirleyen en ?nemli fakt?r hastan?n semptomlar?d?r. Daha a??r hava yolu obstr?ksiyonu olanlarda daha belirgin semptomlar?n olmas? beklenen bir durum olsa da, FEV1 gibi fonksiyonel parametrelerle SGRQ aras?nda anlaml? ancak zay?f bir ili?kinin varl??? ?nceki ?al??malarla uyumludur. Bu durum semptomlar?n dereceleriyle sadece FEV1 ile ?l??len hastal???n ?iddeti aras?nda ?nemli d?zeyde bir de?i?kenli?e yol a?t???ndan, g?n?m?zde KOAH hastas?n?n semptomatik a??dan da de?erlendirilmesi gerekti?i kabul edilmektedir. ECLIPSE ?al??mas? verilerine g?re, egzersiz kapasitesi hava ak?m? k?s?tl?l???n?n derecesi, inspiratuar kapasite, amfizem yayg?nl??? d???nda dispne d?zeyi, depresyon, sa?l?k durumu gibi ya?am kalitesini belirleyen fakt?rlerle yak?n ili?kili bulunmu?tur (12). Her ne kadar semptom y?k?nden etkilense bile, bir ?znel de?erlendirme arac? olarak t?m?yle etkilenmesi s?z konusu olmad???ndan beklenen bir sonu?tur. ?nceki ?al??malarda da, MRC dispne derecesi ile SGRQ puanlar? aras?nda anlaml? ili?ki bildirilmi?tir. Solunum fonksiyonlar?nda daha belirgin obstr?ksiyonu olan ve daha ?iddetli nefes darl??? tan?mlayan hastalar?n sa?l?k durumu puanlar? da daha k?t? bulunmu?tur (13).

?nceki ge?erlilik ?al??malar?ndan farkl? olarak ?al??mam?zda SGRQ toplam skorunun ve alt ?l?ek skorlar?n?n farkl? hastal?k evreleri, ?iddetleri ve d?zeylerine g?re ay?rt edicili?ine bak?ld???nda, t?m kriter d?zeylerini anlaml? olarak ay?rt etti?i saptanm??t?r. Bu da SGRQ'nun ge?erlili?ine ve ay?rt edicili?ine katk? yaparak klinik kullan?mda ve hasta izleminde yararl? olaca?? izlenimi do?urmaktad?r.

Sonu? olarak, SGRQ T?rk?e formu g?nl?k klinik uygulamada g?venilir ve ge?erli bi?imde kullan?lacak bir de?erlendirme arac?d?r.

?IKAR ?ATI?MASI

Bildirilmemi?tir.

KAYNAKLAR

  1. Global initiative for Chronic Obstructive Lung Disease. Global strategy for the diagnosis, management and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. 2013 (www.goldcopd.com).
  2. Jones PW, Agusti AGN. Outcomes and markers in the assessment of chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir J 2006; 27: 822-32.
  3. Mahler DA, Criner GJ. Assessment tools for chronic obstructive pulmonary disease. Do newer metrics allow for disease modification. Proc Am Thorac Soc 2007; 4: 507-11.
  4. Jones PW, CaroneM. Health status ?quality of life?. Eur Respir Mon 2000; 13: 22-35.
  5. Jones PW. Health status measurement in chronic obstructive pulmonary disease. Thorax 2001; 56: 880-7.
  6. Ware JE, Sherbourne CD. The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care 1992; 30: 473-83.
  7. Ko?yi?it H, Aydemir ?, ?lmez N, Memi? A. K?sa Form-36 (KF-36)'n?n T?rk?e versiyonunun g?venilirli?i ve ge?erlili?i. ?la? ve Tedavi Dergisi 1999; 12: 102-6.
  8. Barr JT, Schumacher GE, Freeman S, LeMoine M, Bakst AW, Jones PW. American translation, modification, and validation of the St. George's Respiratory Questionnaire. Clin Ther 2000; 22: 1121-45.
  9. Bourbeau J, Maltais F, Rouleau M, Gu?mont C. French-Canadian version of the chronic respiratory and St. George's respiratory questionnaires: an assessment of their psychometric properties in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Can Respir J 2004; 11: 480-6.
  10. Xu W, Collet JP, Shapiro S, Lin Y, Yang T, Wang C, et al. Validation and clinical interpretation of the St. George's Respiratory Questionnaire among COPD patients, China. Int J Tuberc Lung Dis 2009; 13: 181-9.
  11. Yorganc?o?lu A, Polatl? M, Aydemir ?, Y?lmaz Demirci N, K?rk?l G, Nayc? At?? S ve ark. KOAH de?erlendirme testinin T?rk?e ge?erlilik ve g?venilirli?i. Tuberk Toraks 2012; 60: 314-20.
  12. Spruit MA, Watkins ML, Edwards LD, Vestbo J, Calverley PM, Pinto-Plata V, et al. Determinants of poor 6-min walking distance in patients with COPD: the ECLIPSE cohort. Respir Med 2010; 104: 849-57.
  13. Bestall JC, Paul EA, Garrod R, Garnham R, Jones PW, Wedzicha JA. Usefulness of the Medical Research Council (MRC) dyspnoea scale as a measure of disability in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Thorax 1999; 54: 581-6.

Yaz??ma Adresi (Address for Correspondence):

Dr. Mehmet POLATLI,

Adnan Menderes ?niversitesi T?p Fak?ltesi,

G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?,

AYDIN - TURKEY

e-mail: mpolatli@ttmail.com

Yazd?r