Yazd?r

K???k h?creli d??? akci?er kanseri olan olgularda prognostik fakt?rler ve
PET/BT'deki SUV max de?erinin prognostik ?nemi

Vedat ERDEM1, Hatice SEL?MO?LU?EN1, Halil K?MEK2, A. ?etinTANRIKULU1,
Abdurrahman ABAKAY1, Cengizhan SEZG?1, Halide KAYA1, Abdurrahman ?ENY???T1

1 Dicle ?niversitesi T?p Fak?ltesi, G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?, Diyarbak?r,

2 Diyarbak?r B?lge E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi, N?kleer T?p Klini?i, Diyarbak?r.

?ZET

K???k h?creli d??? akci?er kanseri olan olgularda prognostik fakt?rler ve PET/BT'deki SUV max de?erinin prognostik ?nemi

Giri?: ?al??ma k???k h?creli d??? akci?er kanseri (KHDAK) olan olgularda, florodeoksiglukoz-pozitron emisyon tomografi/bilgisayarl? tomografi (FDG-PET/BT)'de maksimum standart uptake de?erinin (SUV max) sa?kal?m ile ili?kisini belirlemek ve olgular?n demografik, klinik ve laboratuvar verilerinin sa?kal?ma etkilerini ara?t?rmak amac?yla planland?.

Materyal ve Metod: May?s 2006-Mart 2011 tarihleri aras?nda merkezimize ba?vuran, kesin tan? alm?? ve evrelemesinde FDG-PET/BT kullanan 101 KHDAK'l? olgunun dosyalar? retrospektif olarak incelendi. Ba?ta kitlenin FDG-PET/BT'deki SUV max'? olmak ?zere, prognozu etkileyen klinik, histopatolojik, laboratuvar ve tedavi parametreleri kaydedilerek istatistiksel analiz yap?ld?.

Bulgular: Hastalar?n 88 (%87.1)'i erkek, 13 (%12.9)'? kad?nd?. Ortalama sa?kal?m s?resi 10.6 ? 8.5 (1- 49 ay) ay idi. Hastalar?n demografik, klinik, laboratuvar ve radyolojik parametreleri SUV max'?n medyan de?eri (12.0) ile iki gruba ayr?larak kar??la?t?r?ld?. ?ki grup aras?nda sa?kal?m a??s?ndan, anlaml? bir fark yoktu (p= 0.807). ?al??mada, ileri evre, metastaz varl???, y?ksek laktat dehidrogenaz (LDH) d?zeyi, y?ksek l?kosit d?zeyi, kitlenin inoperabl olmas?, d???k albumin d?zeyi ve d???k performans d?zeyinin sa?kal?m? olumsuz etkiledi?i g?r?ld?.

Sonu?: Sonu?lar, KHDAK'l? olgular?n, sa?kal?m s?resinde kitlenin FDG-PET/BT'deki SUV max de?erinin ?nemli rol? olmad???n? d???nd?rtm??t?r. Performans durumu, serum LDH, l?kosit ve albumin de?erlerinin bilinmesi daha iyi prognostik de?erlendirme sa?layabilir.

Anahtar Kelimeler: K???k h?creli d??? akci?er kanseri, prognostik fakt?rler, SUV max.

SUMMARY

Prognostic factors in non-small cell lung cancer patients and prognostic importance of PET/CT SUV max value

Vedat ERDEM1, Hatice SEL?MO?LU?EN1, Halil K?MEK2, A. ?etinTANRIKULU1,
Abdurrahman ABAKAY1, Cengizhan SEZG?1, Halide KAYA1, Abdurrahman ?ENY???T1

1 Department of Chest Diseases, Faculty of Medicine, Dicle University, Diyarbakir, Turkey,

2 Clinic of Nuclear Medicine, Diyarbakir Training and Research Hospital, Diyarbakir, Turkey.

Introduction: This study planned to investigate the maximum standard uptake values (SUV max) at fluorodeoxyglucose-positron emission tomography/computed tomography (FDG-PET/CT) whether associated with survival or not and the effect of demographic, clinical and laboratory data on survival in non-small cell lung cancer (NSCLC) patients.

Materials and Methods: This study was created by examining retrospectively the records of 101 patients with NSCLC that received a definitive diagnosis and FDG-PET/CT used for staging in our center between May 2006-March 2011. Especially FDG-PET/CT, SUV max and the other clinical, histopathologic, laboratory and treatment parameters that effects prognosis were recorded and statistical analysis was performed.

Results: Eighty eight (87.1%) of the patients were men and 13 (12.9%) were women. The average survival period was 10.6 ? 8.5 (1-49 months) months. The demographic, clinical, laboratory and radiological parameters were divided into two groups with the median value of SUV max (12.0). There was not a significant difference in survival between the two groups (p= 0.807). The study showed that advanced stage, presence of metastasis, high lactate dehydrogenase (LDH) levels, high white blood cell levels, inoperability, low albumin levels and low performance effect negative on survival.

Conclusion: It was considered that SUV max does not play an important role in the survival period of NSCLC patients. Knowledge of performance condition, serum LDH, leukocyte and albumin values may provide a better prognostic evaluation.

Key Words: Non-small cell lung cancer, prognostic factor, SUV max.

Geli? Tarihi/Received: 22/11/2011 - Kabul Edili? Tarihi/Accepted: 16/07/2012

G?R??

Akci?er kanseri t?m d?nyada ?nemli bir sa?l?k sorunu olup, Amerika Birle?ik Devletleri'nde kanser ?l?mlerinin ?nde gelen nedenidir (1). Hastalar?n b?y?k ?o?unlu?u lokal ileri evre (evre III) ya da metastatik safhada hastaneye ba?vurmaktad?r. Bu hastalarda be? y?ll?k ya?am s?releri %9'dan daha azd?r (2). T?m evreler g?z ?n?nde bulunduruldu?unda be? y?ll?k sa?kal?m oran? yakla??k %14't?r. Sa?kal?m ve tedaviye yan?t multifakt?riyel olup evre, performans durumu ve genomik fakt?rler etkendir (3). Ayn? evrede bulunan hastalar aras?nda tedavi yan?t?, rek?rrens oranlar? ve sa?kal?m s?releri bak?m?ndan farkl?l?klar bulunmaktad?r. Bu nedenle klinisyen yeni tan? konulmu? akci?er kanserlerinde tedavi stratejilerini belirlemede, prognozu saptamada ve takipte birtak?m klinik ve laboratuvar parametrelerine ihtiya? duymaktad?r (4).

Ge?mi? ?al??malarda; erken evre k???k h?creli d??? akci?er kanseri (KHDAK)'nde, florodeoksiglukoz-pozitron emisyon tomografi/bilgisayarl? tomografi (FDG-PET/BT)'de metabolik aktivitenin, t?m?r?n ikiye katlama zaman? ve sa?kal?mla ili?kili oldu?u g?sterilmi?tir (5,6,7,8). Primer t?m?r?n maksimum standart uptake de?erinin (SUV max), ba??ms?z bir prognostik fakt?r oldu?u y?n?nde ?eli?kili ?al??malar yay?mlanm??t?r.

Bu ?al??ma; KHDAK'l? olgularda, tedavi ?ncesi FDG- PET/BT'de SUV max de?erinin; sa?kal?m ile korele olup olmad???n? belirlemek ve olgular?n demografik, klinik ve laboratuvar verilerinin sa?kal?m ?zerine etkilerini ara?t?rmak amac?yla planland?.

MATERYAL ve METOD

Merkezimize May?s 2006-Mart 2011 tarihleri aras?nda ba?vuran, kesin tan? alm?? ve evrelemesinde FDG-PET/BT kullanan 101 KHDAK'l? olgunun dosyalar? retrospektif olarak incelendi. Merkezimiz Etik Kurulundan onay al?nd?.

Olgular?n ?al??maya al?nma kriterleri; KHDAK tan?s? alm?? olma ve tedavi ?ncesi FDG-PET/BT kullan?lm?? olmas?yd?.

Olgular?n dosyalar?ndan ba?ta kitlenin FDG-PET/BT SUV max de?eri olmak ?zere di?er prognozu etkileyen klinik, histopatolojik, laboratuvar ve tedavi parametreleri ara?t?r?ld?. Hastalar?n cinsiyet, ya?, kilo, boy, ilk semptomu ve semptom s?resi, sigara ?yk?s?, e?lik eden hastal?k, performans durumu, komorbid hastal?k varl???, tan? tarihi, tan?sal i?lemler, histolojik tipi, evresi, t?m?r ?ap?, metastaz yeri, kitlenin SUV max de?eri, kan hemoglobin, laktat dehidrogenaz (LDH), l?kosit ve albumin de?eri, tedavi bilgileri, kemoterapi rejimi, radyoterapi yap?ld?ysa palyatif mi yoksa k?ratif mi yap?ld??? ve ?l?m tarihi SPSS program?na kaydedildi.

Sa?kal?m s?resi; tan? ald??? tarih ile telefonla yak?nlar?ndan ??renilen ?l?m tarihi veya hasta ?lmemi?se klini?imize en son ba?vuru tarihi aras?nda ge?en s?re olarak tan?mland?. Her hastada performans durumu Karnofsky performans skalas?yla de?erlendirildi (9) (Tablo 1). Hastalar?n FDG-PET/BT g?r?nt?leri Diyarbak?r B?lge E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi, N?kleer T?p Klini?inde mevcut Simens Biograph 6 LSO marka taray?c?yla elde edildi. On iki saatlik a?l?k sonras?, 12-14 mCi F-18 FDG'nin intraven?z enjeksiyonundan bir saat sonra, kafa taban?ndan uyluk ?st kesimine kadar t?m v?cut g?r?nt?leri al?nd?. Transaksiyel, koronal ve sagital planlardaki kesitler farkl? kontrast pencerelerinde incelendi. G?r?n?m olarak anormal oldu?u d???n?len t?m FDG birikimlerinde SUV max hesapland?.


Tablo 1

T?m hastalar?n tan? an?ndaki evrelemesi; T?m?r/Nod/Metastaz (TNM) yedinci edisyona g?re, klinik, bronkoskopik, FDG-PET/BT, mevcut di?er g?r?nt?leme y?ntemleri ve yap?lm??sa cerrahi sonu?lar? g?z ?n?nde bulundurularak yap?ld?. Tan? an?nda yap?lan TNM evresine g?re: evre IA'da 5 (%5), evre IB'de 7 (%6.9), evre IIA'da 1 (%1), evre IIB'de 5 (%5), evre IIIA?da 18 (%17.8), evre IIIB'de 22 (%21.8), evre IV'te 43 (%42.6) hasta bulunmaktayd?. ?statistiksel kar??la?t?rmada ?rneklem say?s?n?n k???k olmas? nedeniyle evre IA, IB, IIA ve IIB bir grupta topland?. Elli bir (%50.5) olguya bronkoskopi, 35 (%34.7) olguya transtorasik ince i?ne biyopsisi, 6 (%5.9) olguya torakotomi, 8 (%7.9) olguya lenfadenopati biyopsisi ve bir olguya plevral biyopsi ile tan? konulmu?tu. Bronkoskopi uygulanan 75 hastan?n 57'sinde endobron?iyal lezyon mevcuttu. Dosya taramas?nda, balgam, bron? lavaj? ve bronkoalveoler lavaj sitolojisiyle tan?ya gidilen hasta saptanmad?. Hastalar?n histolojik alt tipleri de?erlendirildi?inde, epidermoid karsinom 44 (%43.6), adenokarsinom 30 (%29.7), alt tipi belirlenmeyen KHDAK 22 (%21.8), b?y?k h?creli karsinom 4 (%4) ve pleomorfik karsinom 1 (%1) ?eklinde s?raland?. ?statistiksel kar??la?t?rmada ?rneklem say?s?n?n azl??? nedeniyle pleomorfik karsinom tan?l? bir hasta alt tipi belirlenemeyen KHDAK gurubuna dahil edildi.

T?m?r boyutu, BT kesitinde en b?y?k t?m?r ?ap? dikkate al?narak mm cinsinden belirlendi. Atelektazi ve plevral ef?zyon varl??? BT kesitleri de?erlendirilerek kaydedildi. Kar?? akci?ere metastaz ve uzak metastaz varl???; FDG-PET ve BT kesitleri birlikte de?erlendirilerek kaydedildi. Bulgular de?erlendirilirken, istatistiksel analizler i?in SPSS for Windows 13.0 program? kullan?ld?. ?al??ma verileri de?erlendirilirken tan?mlay?c? istatistiksel y?ntemlerin (ortalama, standart sapma, frekans) yan? s?ra ya?am s?relerinin kar??la?t?r?lmas?nda Kaplan-Meier ki-kare, student's test ve Cox regresyon analizi kullan?ld?. Sonu?lar %95'lik g?ven aral???nda, anlaml?l?k p< 0.05 d?zeyinde de?erlendirildi. Literat?rde, prognoz g?z al?nd???nda kitlenin SUV max de?erinin belli bir cut-off de?eri yoktu. Bu nedenle ?al??mam?zda kitlenin SUV max'?n?n medyan?n? cut-off noktas? olarak ald?k. Bu ay?r?m noktas?nda prognozu etkileyen tek de?i?kenli demografik ve klinik parametreleri iki gruba ayr?larak kar??la?t?rd?k. Sa?kal?m e?rileri Kaplan-Meier y?ntemiyle ?izildi. Ya?am s?relerini etkileyebilecek b?t?n de?i?kenler i?in tek de?i?kenli Cox regresyon analizi uyguland?

BULGULAR

Hastalar?n 88 (%87.1)'i erkek, 13 (%12.9)'? kad?nd?. Ya? ortalamas? 58.9 ? 11 (28-80) y?l idi. Hastalar?n ortalama takip s?resi 12.6 ? 11 ay idi. Ortalama sa?kal?m s?resi 10.6 ? 8.5 (1-49 ay) ay idi. ?len 81 ve ayakta takibi devam eden 20 hasta saptand?. Seksen be? hastan?n sigara ?yk?s? ??renildi. Bunlardan 67 (%78.8)'sinde, 20 paket/y?ldan fazla sigara ?yk?s? vard?. Ortalama sigara kullan?m? 41.6 ? 27 paket y?l idi. En s?k saptanan d?rt ba?vuru semptomu, g???s ve s?rt a?r?s? (24 hasta, %24.7), hemoptizi (20 hasta, %20.6), dispne (19 hasta, %19.6) ve ?ks?r?k (18 hasta, %18.6) idi. Olgular?n 36 (%35.6)'s?nda ek hastal?k mevcuttu. Hipertansiyon, kronik obstr?ktif akci?er hastal???, diabetes mellitus, konjestif kalp yetmezli?i, iskemik kalp hastal???, guatr, kronik karaci?er hastal??? ve Parkinson e?lik eden hastal?klard?. Performanslar?, Karnofsky performans skalas?na g?re %60'?n alt?nda olan 19 (%18.8), %60'?n ?st?nde olan 82 (%81.2) hasta mevcuttu.

Seksen hasta kemoterapiyle, 63 hasta radyoterapiyle ve 21 hasta primer t?m?r cerrahisiyle tedavi edilmi?ti. Cerrahi tedavi olan 12 (%11.9) hasta ?nceden adjuvan, 6 (%5.9) hasta sonradan neoadjuvan kemoterapi, radyoterapi ya da her ikisini birden alm??t?. Takip s?ras?nda plevral s?v? geli?en ?? hastaya pl?rodez uygulanm??t?. Radyoterapi, primer olarak 30, palyatif olarak da 33 olmak ?zere toplam 63 hastaya uygulanm??t?. On d?rt hasta tedavi almam??t?.

Seksen (%79.2) birinci basamak kemoterapi verilen hastadan ikinci basamak kemoterapiye ge?ilen 26 (%25.7) hasta mevcuttu. Birinci basamakta hastalar?n hepsine sisplatin i?eren kombine tedavi protokolleri uygulanm??t?. Birinci basamakta en ?ok uygulanan kombinasyon tedavisi 26 (%64) hasta ile sisplatin/dosetaksel idi. Birinci basamakta kemoterapi alan hastalardan 64'?nde tedavi yan?t? de?erlendirilmi?ti. Be? (%7.8) hastada komplet, 14 (%21.9) hastada parsiyel yan?t al?n?rken, 7 (%10.9) hasta stabil kalm?? ve 38 (59.4) hastada progresyon izlenmi?ti.

Y?z bir hastada, kitlenin SUV max de?erinin ortalamas? 13.8 ? 6.5, medyan de?eri 12.0 (2.7-35) idi. Hastalar?n demografik, klinik, laboratuvar ve radyolojik parametreleri SUV max'?n medyan de?eri (12.0) ile iki gruba ayr?larak kar??la?t?r?ld? (Tablo 2). Bu parametreler kar??la?t?r?ld???nda, iki grup aras?nda istatistiksel olarak anlaml? bir fark yoktu. Histolojik alt tipler ile SUV max kar??la?t?r?ld???nda, gruplar aras?nda SUV max a??s?ndan fark olmad??? g?r?ld? (p= 0.879). Hastalar?n ortalama t?m?r ?ap? 57.8 ? 25.7 mm idi. T?m?r ?ap? ile SUV max aras?nda korelasyon inceledi?inde; t?m?r boyutunu art???yla SUV max aras?nda korelasyon vard?, ancak istatistiksel olarak anlaml? de?ildi (p= 0.072) (?ekil 1). Evrelerine g?re potansiyel opere edilebilir (evre I-IIIA) ve edilemeyen hastalar?n (IIIB-IV) SUV max de?erleri kar??la?t?r?ld???nda aralar?nda istatistiksel olarak anlaml? fark olmad??? saptand?.


Tablo 2


?ekil 1

?ki grubun sa?kal?mlar? kar??la?t?r?ld?. SUV max < 12 olan 50 hastan?n medyan sa?kal?m? 10.5 ay (1.5- 43.5), SUV max ≥ 12 olan 51 hastan?n medyan sa?kal?m? 8 ay (1-49) idi. Aralar?nda istatistiksel olarak anlaml? bir fark yoktu (p= 0.807) (?ekil 2).


?ekil 2

?al??mam?z?n ikinci aya??nda, tek de?i?kenli analiz ile prognostik fakt?rlerin sa?kal?ma etkisi incelendi. Bu fakt?rler; ya?, cinsiyet, sigara ?yk?s?, komorbid hastal?k varl???, beden kitle indeksi, T, N, evre (TNM), metastaz varl???, SUV max, h?cre tipi, LDH, hemoglobin, l?kosit, Kornofsky performans skalas?na g?re performans durumu, atelektazi varl???, albumin, plevral s?v? varl???, kemoterapi al?p almamas?, kemoterapi al?p almamas? ve cerrahi olup olmamas? idi. Bu fakt?rden ileri evre, metastaz varl???, y?ksek LDH d?zeyi, y?ksek l?kosit d?zeyi, cerrahi yap?lmam?? olmas?, d???k albumin d?zeyi ve performans d?zeyinin (Karnofsky performans skalas?) %60'?n alt?nda olmas?n?n sa?kal?m? olumsuz olarak etkiledi?i g?r?ld? (Tablo 3, ?ekil 3, 4).


Tablo 3


?ekil 3

TARTI?MA

Akci?er kanserinin tan?s?nda ve evrelemesinde yayg?n olarak kullan?lmakta olan FDG-PET/BT'nin, t?m?r?n prognozu ile ilgili bilgi verebilecek noninvaziv bir y?ntem oldu?u ileri s?r?lmektedir. FDG-PET/BT pulmoner lezyonlar?n benign-malign ay?r?m?n? yapmak i?in s?k?a ba?vurulan bir y?ntemdir (10).

Bir meta-analizde 1474 hastan?n verileri de?erlendirilmi?, buna g?re, tek de?i?kenli analizler SUV max'?n g??l? bir prognostik fakt?r oldu?unu g?stermi?tir. Ancak ?ok de?i?kenli analizlerin uygulanabilece?i ?al??malarla bunun desteklenmesi gerekti?i belirtilmi?tir (11).

Retrospektif bir ?al??mada hastalar?n primer t?m?r SUV max de?eri ortalamas? 11.1 olup, bu de?erin alt?nda ve ?st?nde olan hastalar?n sa?kal?m a??s?ndan anlaml? farkl?l?k g?stermedi?i saptanm??t?r (12). Ba?ka bir meta-analizde SUV max de?erinin mevcut verilerle hastan?n prognozunu etkileyebilecek bir belirte? oldu?u saptanm??t?r. Ancak ?al??malar aras?ndaki evre, histoloji, SUV max'?n de?erlendirilmesiyle ilgili y?ntem farkl?l?klar? ve al?nan hastalar?n sa?kal?mlar?yla ilgili g?ncel verilerin olmad??? belirtilerek, SUV max'?n ba??ms?z prognostik bir fakt?r olarak tan?mlanmas? i?in ileri ?al??malar?n gerekli oldu?u bildirilmi?tir (13).

Bu ?al??mada, hastalar?n medyan sa?kal?m s?releri; SUV max < 12 olan grupta 10.5 ay, SUV max ≥ 12 olan grup ta da sekiz ay idi. Sa?kal?m a??s?ndan aralar?nda, istatistiksel olarak anlaml? bir fark yoktu (p= 0.807). Sonu?lar Hoang ve arkada?lar?n?n yapt??? ?al??maya benzerdi.

T?m?r boyutunun da, KHDAK'da prognostik bir fakt?r oldu?u kabul edilmektedir (14). Bir k?s?m ?al??malarda, t?m?r boyutu artt?k?a SUV max'?n da artt??? g?sterilmi?tir (15,16,17). Bir ?al??mada t?m?r boyutu ile SUV max aras?nda pozitif korelasyon saptanm??t?r (17).

Brown ve arkada?lar?n?n ?al??mas?nda t?m histolojik alt tipler bir arada de?erlendirildi?inde SUV max, t?m?r boyutunun art??? ile pozitif korelasyon g?stermektedir. Fakat histolojik alt gruplara g?re bak?ld???nda adenokarsinomda t?m?r boyutu ile SUV max aras?nda korelasyon varken, epidermoid karsinom ve b?y?k h?creli karsinomda anlaml? korelasyon bulunmamaktad?r (15). T?m?r boyutunun k???k olmas? durumunda parsiyel vol?m etkisine ba?l? olarak SUV max'?n as?l de?erden farkl? ?l??lebilece?inden dolay? belli bir boyutun alt?nda olan t?m?rlerde SUV max'ta d?zeltme yap?lmas? gerekti?i ileri s?r?lmektedir (18). Evre I-II KHDAK hastalar?n?n t?m?r boyutu da SUV max ile sa?kal?m ili?kisini, parsiyel vol?m etkisine g?re d?zeltilmi? (PVC) SUV max ile incelendi?inde; t?m?r boyutu ile PVC SUV max aras?nda pozitif korelasyon oldu?u saptanm??t?r (16). Aksi y?nde, yani t?m?r boyutu ile SUV max de?eri aras?nda korelasyon olmad???n? g?steren ?al??malar da mevcuttur (18).

Bu ?al??mada t?m?r boyutu art??? ile SUV max aras?nda korelasyon oldu?u ancak istatistiksel olarak anlaml? olmad??? saptanm??t?r (p= 0.072). Kitledeki FDG tutulumuna, kitle boyutunun art???yla birlikte t?m?r yap?s?nda inflamasyon, nekroz ve kavitasyon olmas?n?n da katk? sa?lad??? d???n?lebilir.

Eschmann ve arkada?lar? evre IIIA ve IIIB'deki 159 hastay? ortalama SUV ve sa?kal?m a??s?ndan kar??la?t?rd?klar? ?al??mada, evre IIIA'da SUV evre IIIB'den anlaml? olarak daha d???k saptanm??t?r. SUV max'? 12 ve ?zerinde olanlarda, 12'nin alt?nda olanlara g?re sa?kal?m anlaml? derecede daha k?sa bulunmu?tur (19). Toplam 107 KHDAK hastas? ile yap?lan bir ?al??mada, evre ilerledik?e SUV max'?n artt??? saptanm??t?r (17). Cerfolio ve arkada?lar? da 315 KHDAK'l? hastay? kapsayan ?al??malar?nda evre I-IV aras?ndaki hastalarda farkl? derecelerde SUV max de?eri oldu?unu bulmu?lar ve bu farkl?l???n istatistiksel a??dan anlaml? oldu?unu saptam??lard?r (8). Karsinoid t?m?r, b?y?k h?creli karsinom, n?roendokrin karsinom ve k???k h?creli akci?er kanseri olan olgulardan olu?an 37 hastal?k bir ?al??mada, t?m?r evresi ile SUV max aras?nda korelasyon saptanmam??t?r (20). Bizim ?al??mam?zda evrelerine g?re potansiyel opere edilebilir (evre I-IIIA) ile edilemeyen hastalar?n (evre IIIB-IV) SUV max de?erleri kar??la?t?r?ld???nda aralar?nda istatistiksel olarak anlaml? fark olmad???n? saptad?k (p= 0.774). T?m?r evresi ile SUV max aras?nda korelasyon saptamad?k.

SUV max ile KHDAK'?n histolojik alt tipleriyle ili?kisinin de?erlendirildi?i bir ?al??mada ?zellikle bronkoalveoler karsinomun SUV max de?erinin di?er adenokarsinomlara k?yasla anlaml? olarak daha d???k oldu?u saptanm??t?r (21). Adenokarsinomun SUV max de?erlerini di?er alt tiplere g?re anlaml? derecede d???k bulan ?al??malar da bulunmaktad?r (15,19,21). Bununla beraber akci?er kanserinin alt tipleri aras?nda, SUV max de?eri a??s?ndan fark olmad???n? g?steren ?al??malar da bulunmaktad?r. Dooms ve arkada?lar?, histolojik tipler aras?nda SUV max a??s?ndan anlaml? farkl?l?k bulmam??lard?r (16). Benzer bir ?al??mada epidermoid karsinom ve adenokarsinomun SUV max de?erleri aras?nda istatistiksel olarak anlaml? fark saptanmam??t?r (8).

Bu ?al??mada da; adenokarsinom, epidermoid karsinom, b?y?k h?creli ve alt tipi belirlenemeyen akci?er kanserleri kar??la?t?r?ld?. Histolojik alt tiplerin SUV max de?erleri aras?nda anlaml? fark saptanmad? (p= 0.879).

?al??mam?z?n ikinci aya?? da; KHDAK'l? hastalarda di?er prognostik fakt?rleri belirlemeye ?al??makt?. Akci?er kanserinde prognoza etki eden en ?nemli ?? temel fakt?r?n t?m?r?n alt tipi, evresi ve performans durumu oldu?u d???n?lmektedir (22). "International Association for the Study of Lung Cancer (IASLC)"?n yeni evreleme sistemine g?re KHDAK'li medyan sa?kal?m s?releri; evre IA'da 60 ay, IB'de 43 ay, IIA'da 34 ay, IIB'de 18 ay, IIIA'da 14 ay, IIIB'de 10 ay ve evre IV'te 6 ayd?r. KHDAK prognozunda evre ?nemli bir g?stergedir (23). Bu ?al??mada evre artt?k?a ortalama sa?kal?m k?salmakta olup, sa?kal?m s?releri literat?rle benzerlik g?stermektedir.

Literat?rde gen? eri?kinlerde ortaya ??kan akci?er kanserinde sa?kal?m?n, 45 ya? ve ?st? olgulara k?yasla daha k?t? oldu?u bulunmu? ve bu durum hastal???n daha ileri evrede tespit edilmesine ba?lanm??t?r (24). Sa?kal?m?n her iki ya? grubunda ayn? ya da ya?l? hastada daha iyi oldu?unu g?steren ?al??malar da mevcuttur (25). Ya??n izole prognostik fakt?r olarak ?nemi daha k???k g?r?nmektedir. Ya?la artan ek hastal?k daha belirleyici olmaktad?r. Bu ?al??mada ya? ?nemli bir prognostik fakt?r olarak bulunmam??t?r (p= 0.991). T?m ?al??malarda ve bu ?al??mada ba?lang?? performans durumu ?nemli bir prognostik fakt?r olarak bulunmu?tur. Kad?n cinsiyetin erkek cinsiyete g?re prognozunun daha iyi oldu?una dair bir?ok ?al??ma mevcuttur (26). Bu ?al??mada ortalama sa?kal?m kad?nlarda 13 ay, erkeklerde ise 12 ay olarak saptand? (p= 0.991).

Charloux ve arkada?lar?n?n yapt?klar? 361 olguluk retrospektif ?al??mada, operabl akci?er kanserli hastalar?n histolojik alt tipleri aras?nda sa?kal?m a??s?ndan farkl?l?k saptanmam??t?r (27). Bu ?al??mada; histolojik alt tipe g?re medyan sa?kal?m s?releri adenokarsinomda yedi ay, skuam?z karsinomda 10 ay, b?y?k h?creli karsinomda 11.7 ay idi. Histolojik alt tiplerin sa?kal?ma etkisi istatistiksel olarak anlaml? de?ildi (p= 0.746).

Takigawa ve arkada?lar?n?n yapm?? olduklar? 185 olguluk inoperabl KHDAK'l? olgularda kan hemoglobin d?zeyinin > 11 g/dL olmas?n?n iyi prognostik fakt?r oldu?u g?sterilmi?tir (28). Biz ?al??mam?zda kan hemoglobin d?zeyi 12 g/dL'nin ?st?nde olan olgularda sa?kal?m?n ortalama s?resini 10 ay; kan hemoglobin d?zeyi 12 g/dL'nin alt?nda olan olgularda ise 8.5 ay olarak bulduk. Aralar?ndaki fark istatistiksel olarak anlaml? de?ildi (p= 0.086). ?statistiksel anlams?zl???n olgu say?s?yla ili?kili olabilece?i d???n?ld?.

KHDAK'l? hastalarda da y?ksek serum LDH d?zeyinin k?t? prognostik fakt?r oldu?unu g?steren ?al??malar mevcuttur (29). Bizim ?al??mam?zda LDH d?zeyi 300 IU/L'nin ?zerinde olan olgularda sa?kal?m ortalamas? 10 ay, 300 ve alt?nda olanlarda ise 14 ay olarak saptand?. Bu fark istatistiksel olarak anlaml? idi (p= 0.007). ?al??mam?zda; beyaz k?re say?s? 12.000'in ?st?nde olan hastalar?n medyan sa?kal?m s?resi alt? ay, 12.000'in alt?nda olan hastalar?n da 11.5 ay idi (p= 0.001). Albumin 3.5 g'?n alt?nda olan hastalar?n medyan sa?kal?m s?resi yedi ay, ?st?nde olanlar?n da 17.2 ay idi (p< 0.0001). ?al??mam?zda y?ksek beyaz k?re say?s?n?n, albumin d???kl???n?n ya?am s?resine olumsuz etkisi g?r?lm??t?r.

Sonu? olarak, bu ?al??ma, KHDAK'l? olgular?n, sa?kal?m s?resinde kitlenin tedavi ?ncesi FDG-PET/BT'deki SUV max de?erinin ?nemli rol? olmad???n? d???nd?rtm??t?r. Hastan?n evresi, performans durumu, serum LDH, l?kosit ve albumin de?erlerinin bilinmesinin daha iyi prognostik de?erlendirme sa?layabilece?ini ve tedavi stratejisinin belirlenmesini kolayla?t?raca??n? d???nmekteyiz. Konuyla ilgili prospektif randomize ve b?y?k bir hasta grubuyla yap?lacak ?al??malar bu sonu?lara katk? sa?layabilir.

?IKAR?ATI?MASI

Bildirilmemi?tir.

KAYNAKLAR

  1. Jemal A, Siegel R, Ward E, Murray T, Xu J, Smigal C, et al. Cancer statistics, 2006. CA Cancer J Clin 2006; 56: 106-30. [?zet]
  2. Mountain CF. Revisions in the International System for Staging Lung Cancer. Chest 1997; 111: 1710-7. [?zet]
  3. Volm M, Koomagi R. Relevance of proliferative and pro-apoptotic factors in non-small-cell lung cancer for patient survival. Br J Cancer 2000; 82: 1747-54. [?zet] [PDF]
  4. Wigren T. Confirmation of a prognostic index for patients with inoperable non-small cell lung cancer. Radiother Oncol 1997; 44: 9-15. [?zet]
  5. Patz EF Jr, Connolly J, Herndon J. Prognostic value of thoracic FDG PET imaging after treatment for non-small cell lung cancer. Am J Roentgenol 2000; 174: 769-74. [?zet] [Tam Metin] [PDF]
  6. Hellwig D, Gr?schel A, Graeter TP, Hellwig AP, Nestle U, Schafers HJ, et al. Diagnostic performance and prognostic impact of FDG-PET in suspected recurrence of surgically treated non-small cell lung cancer. Eur J Nucl Med Mol Imaging 2006; 33: 13-21. [?zet]
  7. Vesselle H, Freeman JD, Wiens L, Stern J, Nguyen HQ, Hawes SE, et al. Fluorodeoxyglucose uptake of primary non-small cell lung cancer at positron emission tomography: new contrary data on prognostic role. Clin Cancer Res 2007; 13: 3255-63. [?zet] [Tam Metin] [PDF]
  8. Cerfolio RJ, Bryant AS, Ohja B, Bartolucci AA. The maximum standardized uptake values on positron emission tomography of a non-small cell lung cancer predict stage, recurrence, and survival. J Thorac Cardiovasc Surg 2005; 130: 151-9. [?zet] [Tam Metin] [PDF]
  9. Mor V, Laliberte L, Morris JN, Wiemann M. The Karnofsky performance status scale. An examination of its reliability and validity in a research setting. Cancer 1984; 53: 2002-7. [?zet]
  10. Berger KL, Nicholson SA, Dehdashti F, Siegel BA. FDG PET evaluation of mucinous neoplasms: correlation of FDG uptake with histopathologic features. Am J Roengenol 2000; 174: 1005-8.
    [?zet] [Tam Metin] [PDF]
  11. Berghmans T, Dusart M, Paesmans M, Hossein-Foucher C, Buvat I, Castaigne C, et al. Primary tumor standardized uptake value (SUVmax) measured on fluorodeoxyglucose positron emission tomography (FDG-PET) is of prognostic value for survival in non-small cell lung cancer (NSCLC): a systematic review and meta-analysis (MA) by the European Lung Cancer Working Party for the IASLC Lung Cancer Staging Project. Thorac Oncol 2008; 3: 6-12. [?zet]
  12. Hoang JK, Hoagland LF, Coleman RE, Coan AD, Herndon JE II, Patz EF Jr. Prognostic value of fluorine-18 fluorodeoxyglucose positron emission tomography imaging in patients with advanced-stage non-small cell lung carcinoma. J Clin Oncol 2008; 26: 1459-64. [?zet] [Tam Metin] [PDF]
  13. Paesmans M, Berghmans T, Dusart M, Garcia C, Hossein-Foucher C, Lafitte JJ, et al. Primary tumor standardized uptake value measured on fluorodeoxyglucose positron emission tomography is of prognostic value for survival in non-small cell lung cancer: Update of a Systematic Review and Meta-Analysis by the European Lung Cancer Working Party for the International Association for the Study of Lung Cancer Staging Project. J Thorac Oncol 2010; 5: 612-9. [?zet]
  14. Mery CM, Pappas AN, Burt BM, Bueno R, Linden PA, Sugarbaker DJ, et al. Diameter of non-small cell lung cancer correlates with long-term survival: implications for T stage. Chest 2005; 128: 3255-60.
    [?zet]
  15. Brown RS, Leung JY, Kison PV, Zasadny KR, Flint A, Wahl RL. Glucose transporters and FDG uptake in untreated primary human non-small cell lung cancer. J Nucl Med 1999; 40: 556-65. [?zet] [PDF]
  16. Dooms C, van Baardwijk A, Verbeken E, van Suylen RJ, Stroobants S, De Ruysscher D, et al. Association between 18F-fluoro-2-deoxy-D-glucose uptake values and tumor vitality: prognostic value of positron emission tomography in early-stage non-small cell lung cancer. J Thorac Oncol 2009; 4: 822-8. [?zet]
  17. Li M, Liu N, Hu M, Shi F, Yuan S, Zhang P, et al. Relationship between primary tumor fluorodeoxyglucose uptake and nodal or distant metastases at presentation in T1 stage nonsmall cell lung cancer. Lung Cancer 2009; 63: 383-6. [?zet]
  18. Soret M, Bacharach SL, Buvat I. Partial-Volume Effect in PET Tumor Imaging. J Nucl Med 2007; 48: 932-45. [?zet] [Tam Metin] [PDF]
  19. Eschmann SM, Friedel G, Paulsen F, Reimold M, Hehr T, Budach W, et al. Is standardised (18)F-FDG uptake value an outcome predictor in patients with stage III non-small cell lung cancer? Eur J Nucl Med Mol Imaging 2006; 33: 263-9. [?zet]
  20. Chong S, Lee KS, Kim BT, Choi JY, Yi CA, Chung MJ, et al. Integrated PET/CT of pulmonary neuroendocrine tumors: diagnostic and prognostic implications. Am J Roentgenol 2007; 188: 1223-31.
    [?zet] [Tam Metin] [PDF]
  21. Aquino SL, Halpern EF, Kuester LB, Fischman AJ. FDG-PET and CT features of non-small cell lung cancer based on tumor type. Int J Mol Med 2007; 19: 495-9. [?zet] [PDF]
  22. Kanters SD, Lammers JW, Voest EE. Molecular and biological factors in the prognosis of non-small cell lung cancer. Eur Respir J 1995; 8: 1389-97. [?zet] [PDF]
  23. Goldstraw P. Manual in Thoracic Oncology. International Association for the Study of Lung Cancer Staging Orange Park, FL, USA. 2009.
  24. Tsai CM, Perng RP, Huang WL. Lung cancer in young Chinese. Cancer Detect Prev 1988; 11: 235-8.
    [?zet]
  25. Nugent WC, Edney MT, Hammerness PG, Dain BJ, Maurer LH, Rigas JR. Non-small cell lung cancer at the extremes of age: impact on diagnosis and treatment. Ann Thorac Surg 1997; 63: 193-7.
    [?zet] [Tam Metin]
  26. Ferguson MK, Skosey C, Hoffman PC, Golomb HM. Sex-associated differences in presentation and survival in patients with lung cancer. J Clin Oncol 1990; 8: 1402-7. [?zet]
  27. Charloux A, Hedelin G, Dietemann A, Ifoundza T, Roeslin N, Pauli G, et al. Prognostic value of histology in patients with non-small cell lung cancer. Lung Cancer 1997; 17: 123-34. [?zet]
  28. Takigawa N, Segawa Y, Okahara M, Maeda Y, Takata I, Kataoka M, et al. Prognostic factors for patients with advanced non-small cell lung cancer: univariate and multivariate analyses including recursive partitioning and amalgamation. Lung Cancer 1996; 15: 67-77. [?zet]

Yaz??ma Adresi (Address for Correspondence):

Dr. Hatice Sel?mo?lu ?en,

Dicle ?niversitesi T?p Fak?ltesi,

G???s Hastal?klar? Anabilim Dal?,

D?YARBAKIR - TURKEY

e-mail: dr.haticesen@mynet.com

Yazd?r